Arceren en kleuren

Arceren en inkleuren 

vormen de basis van de eerste schrijfoefeningen 

van de schrijf methode Schrift.

De oog-handcoördinatie wordt door het arceren geoefend.  

Arceren is een goede oefening 

voor het trekken van rechte lijnen en evenwijdige neerhalen. 

De belangrijkste letterdelen zijn de neerhalen.

Er kan gearceerd worden met rondjes, ellipsen, kruisjes enz.                 

De oefeningen zorgen ervoor dat het kind later aandacht krijgt 

voor de juiste letterafstand en letterromphoogte.

Het arceren wordt gekoppeld aan het leren kleuren.
                Kleuren is niet altijd iets dat kinderen al van zichzelf kunnen.                             
Kleuren wordt als basisvaardigheid verwacht 

maar wordt niet aangeleerd en begeleid.

Waarom worden er rondjes gekleurd?

 Het kleuren met kleine, ronddraaiende bewegingen zonder  plekjes open te laten,  

oefent de gebogen lijndelen die tijdens het schrijven nodig zijn.

Het oefenen van kleine bewegingen,

 kleiner dan 1 cm zijn nodig voor het schrijven.

We zien kinderen het meest heen en weer kleuren, vanuit de schouder en de pols.

Het potlood raakt makkelijk twee keer dezelfde plek, 

ook kan het zijn dat er plekken niet geraakt worden, 

er blijven dan open plekken in het kleurwerk.

Met kleine ronddraaiende bewegingen is dit niet mogelijk.  

De hand wordt regelmatig verplaatst

 als we met ronddraaiende bewegingen kleuren.

Dit is precies wat met schrijven ook gebeurt.

Door te kleuren met kleine, ronddraaiende bewegingen 

hebben we meer controle over het potlood.

De bewegingssnelheid is gelijkmatiger.

Zo leert het kind dat het potlood niet alleen maar heen-en-weer verplaatst kan worden 

maar dat er zijn meer bewegingen mogelijk zijn. 

Vaak zijn kinderen met een slecht handschrift 

ook onnauwkeurig bij het tekenen.

Door het kind te leren kleuren

 met kleine ronddraaiende bewegingen krijgt het meer beheersing 

over het te kleuren vlak, dit versterkt het ‘grafisch zelfbewustzijn’.

Het 'heen-en-weer-kleuren' kan hardnekkig zijn. 

Het kind is het niet gewend om vanuit de vingers te werken.

Het is belangrijk dat kinderen vanaf het begin

 leren om nauwkeurig waar te nemen,

 nauwkeurig uit te voeren én nauwkeurig te controleren.

De grote vraag na het inkleuren van een kleurvlak is 

of er nog witte plekjes te zien zijn.  

   De witte plekken moeten alsnog worden ingekleurd.
Keur geen vlakken goed waar nog iets aan mankeert.
Een nauwkeurige houding is net zo belangrijk als de oefening zélf.

Voor het inkleuren gelden de volgende kwaliteitscriteria:

1. Binnen de lijntjes kleuren

2. Geen witte plekjes overlaten

3. Egaal inkleuren

4. Rondjes zo klein, dat je ze niet meer terugziet

5. Bij toonverloop, traploze toonovergang

Voor arceren gelden de volgende kwaliteitscriteria:

1. Alle lijntjes even recht (of even gebogen)

2. Alle lijntjes op gelijkmatige afstand (gelijke spatie)

3. Alle lijntjes evenwijdig

4. Geen lijntjes door de buitenlijnen

5. Geen lijntjes op enige afstand van de buitenlijnen

Leren schrijven

Schrijven is een instrumentele vaardigheid volgens de schrijf methode schrift.

Met een goede uitleg, begeleiding en oefening 

leren we schrijven net zoals we een instrument leren bespelen 

of leren eten met mes en vork.

Een juiste werkhouding en en goede pen greep zijn belangrijk.

Bij een goede pen greep 

ligt de middelvinger onder de pen 

en de wijsvinger en duim van de zijkant tegen de pen.

De juiste werkhouding is: 

Goed aangeschoven zitten tussen rugleuning en tafelrand.

Er is geen ruimte tussen de buik van het kind en de tafelrand.   

                       Het hoofd rechtop, de schouders evenwijdig aan de tafelrand.                         

De voeten naast elkaar. 

De hele schrijvende of kleurende onderarm op tafel.

Er wordt gewerkt met: 

dunne 6 kantige (kleur)potloden, 

0,5 mm vulpotloden, vulpen, gelpen of dunne fineliner. 

Lees op deze pagina over het gebruik van potloden en pennen.

http://www.schriftontwikkeling.nl/?page_id=56     

                  

Oefenen.

 

Stichting Schriftontwikkeling heeft onderzocht 

hoe het schrijfonderwijs al op jonge leeftijd kan worden ondersteund. 

Ze hebben voor jonge kinderen mooie kleuroefeningen ontwikkeld.

Ze gebruiken de gewone 6 kantige kleurpotloden.

We gebruiken voor de kleuters vaak te dik kleur- en schrijfmateriaal 

waardoor het buigen en strekken vanuit de vingers moeilijk  is.

Gebruiken we te dik materiaal dan dwingen we het kind min of meer 

om vanuit de schouder-motoriek te werken.  

Al vanaf de jaren '60’ van de vorige eeuw is bekend 

dat de schouder-motoriek en de hand-vingermotoriek 

onafhankelijk van elkaar worden aangestuurd. 

We hoeven dus niet eerst de schouder-motoriek te ontwikkelen

 voor we aan de fijne motoriek toekomen.

Dhr. Netelenbos schrijft over de motorische mogelijkheden 

van het jonge kind (vanaf 2 jaar!) het volgende: 

“Zowel rijping àls oefening in de eerste levensjaren 

zijn van belang voor het optreden van veranderingen in motorisch gedrag.  

Ook leerervaringen spelen vanaf de geboorte mee bij de ontplooiing van dit gedrag. 

Na het 2^de levensjaar, 

wanneer de primaire sensorische en motorische gebieden 

van de cortex zijn volgroeid, neemt de invloed van rijpingsfactoren 

op het grof motorisch gedrag beduidend af. 

                                                                 

Na het 4^de levensjaar is ook de groei van het cerebellum voltooid, 

wat betekent dat ook bij de regulatie van het fijn motorisch gedrag

 leerervaringen een grotere rol kunnen spelen dan voorheen.”

Dus: niet alleen het ‘rijpen’ van het 2 jarige kind is belangrijk 

bij de ontwikkeling van de motoriek óók oefening! 

Na het 2^de levensjaar spelen de rijpingsfactoren

 een minder grote rol voor de oefening van de grove motoriek. 

Na het 4^de levensjaar geld dit  ook voor de fijne motoriek.

Volgens de deskundigen kunnen we dus 

gewoon gaan oefenen met jonge kinderen.

Als we oefenen moet dit zoveel mogelijk 

overeenkomen met de werkelijke situatie.
Daarnaast is goede feedback heel belangrijk.

Niemand heeft ooit leren pianospelen
door er een boek over te lezen.

Edel Maex

Schrift

Stiching schrift ontwikkeling maakt zich zorgen 

om het slechte handschrift van onze jeugd.

Ze heeft een eigen visie op het schrijfonderwijs ontwikkeld.  

De site van Stichting schrift ontwikkeling 

is een uitgebreide site met veel informatie.

De informatie is voor mij soms te technisch 

maar een aantal ideeën zijn zeker bruikbaar.

Ze stellen dat ook kleuters tot fijne motorische vaardigheden in staat zijn 

mits ze de juiste gereedschappen: dunne potloden ed, in handen krijgen 

en uitgedaagd worden met de juiste oefeningen.

Uit hun onderzoekt blijkt dat de schoudermotoriek en de pols/hand motoriek 

zich onafhankelijk van elkaar ontwikkelen 

en dat het niet nodig is om eerst de schoudermotoriek te ontwikkelen 

alvorens de pols/hand motoriek.

Veel van de huidige schrijfmethodes gaan er van uit dat schrijven 

een motorische vaardigheid is terwijl stichting schrift ontwikkeling 

er van uit gaat dat schrijven een instrumentale vaardigheid is, 

dus net zoiets als eten met mes en vork.

Als je gek bent van voetballen, word je lid van een voetbalclub.

Je bent bij elke training en je speelt met alle wedstrijden mee. 

Je gaat overal waar het mogelijk is met vrienden een balletje trappen.

Je probeert de bal zo lang mogelijk hoog te houden 

en je doet allerlei kunstjes met de bal.

Je kijkt naar alle wedstrijden.

Als muziek je passie is kies je een instrument wat bij je past.

Je neemt les en je studeert ieder vrij uurtje.

Je leert noten lezen of je zoekt de nummers uit die je mooi vind en speelt ze na.

Je speelt met vrienden in een bandje en je componeert je eigen muziek.

Je maakt geen propjes of iets dergelijks...

Er zijn "10.000 uur nodig" om op topniveau te komen en te blijven. 

Hoe meer je oefent hoe beter je wordt.

Dat geldt voor alle sporten, voor alle instrumenten, 

voor alles... dus ook voor schrijven.

De kinderen moeten een goed pengreep aangeleerd krijgen. 

Dat valt niet altijd mee. 

              Bij sommige kinderen is de verkeerde pengreep hardnekkig.                            

Voor een juiste pengreep zijn driekantige potloden ontwikkeld 

maar deze potloden zijn eigenlijk te dik.

 Leer kinderen liever gelijk werken met de 6 kantige potloden.

Door dunne schrijfmaterialen te gebruiken

 zien ze de punt van het potlood beter, 

ze zien beter wat ze doen en de kleine bewegingen 

die nodig zijn bij het schrijven kunnen ze makkelijker maken 

met dunne potloden dan met dikke.

Probeer als volwassene maar eens 
met te dikke potloden netjes te kleuren! 

Weer naar school...

6 jaar geleden ben ik op school begonnen met de tekenlessen

Ik begon in groep 3, 
bij S. een jonge lerares die het experiment wel aan durfde. 
Ze leerde me de eerste beginselen van het lesgeven.

        Het tempo in groep 3 is erg hoog. 

De vraag was:
kan er in groep 1-2 meer voorwerk gedaan worden 
maar dan wel op een manier die past bij kleuters ?

Mijn zus, een oud klosser, kreeg ook een jaar groep 3.

Als kleuterjuf zag ze toen waar de kinderen
én de leerkrachten van groep 3 tegen aan lopen.

We zijn het jaar daarop, toen ze weer een kleuterklas had, 
in haar klas begonnen met tekenen: 
iedere week.. een half uur... met de hele klas! 

Kinderen die uit zichzelf niet zo snel voor tekenen kiezen...

Kinderen die van huis niet gestimuleerd worden om te tekenen...
'moeten' aan het werk tijdens de tekenles, 
ze mogen geen ander werkje kiezen.

Ze hebben op deze manier elke week een potlood in handen.

Schrijfdans: de vulkaan.

We zijn begonnen met Schrijfdans oefeningen.
En tekenopdrachten die daar op lijken.

Later ontdekte ik de site van Stichting Schriftontwikkeling.
De tekenlessen zijn inmiddels aangepast aan hun ideeën. 
Over andere inspiratiebronnen voor de lessen leest u hier meer.