Schoolrijpheid

Wanneer zijn kinderen rijp om naar school te gaan?

Wat moet een kleuter kunnen om schoolrijp te zijn? 
‘Slim genoeg zijn’ is niet genoeg.
Kinderen hebben bepaalde basisvaardigheden nodig 
om te kunnen leren lezen, rekenen en schrijven.
Een kind moet er ‘klaar/rijp’ voor zijn. 

Schoolrijpheid is het resultaat van een lang ontwikkelingsproces

dat begint in de babytijd. 

Het kan gestimuleerd worden door de omgeving:

Gebruik wipstoeltjes zo min mogelijk maar 

leg je kind op z,n buik en stimuleer het kruipen!

Pas wanneer de hersenhelften goed kunnen samenwerken, 

zijn kinderen klaar voor school en kunnen ze leren lezen en rekenen. 

Veel bewegen helpt bij het bevorderen van deze samenwerking. 

Kleuters en peuters hebben 5-8 uur beweging nodig per dag! 

Een andere vraag is: Is de school wel kind-rijp?

Kinderen hebben tegenwoordig veel meer schermtijd dan vroeger, 

Bovendien zijn er meer werkbladen in de kleutergroepen, 

2 ontwikkelingen die resulteren in minder bewegen 

waardoor de ontwikkeling van de hersenhelften 

en hun vermogen om samen te werken beïnvloed worden. 

Kinderen moeten voldoende speel- en beweegtijd krijgen 

Bij veel kinderen zijn de hersenen eigenlijk niet schoolrijp 

als ze naar groep 3 gaan. 

Er wordt van ze verwacht dat ze lang stilzitten 

en veel in het platte vlak gaan werken. 

Een jong kind leert met en via z'n lijf.

Kennis hebben van de motorische ontwikkeling is belangrijk.

 En kennis hebben van de primaire reflexen. 

De onderstaande 'checklist' kan je in gedachten houden.

Maak buiten een hinkelveld en ga hinkelen.

Trek een kronkellijn en/of een luie 8 en laat ze er over heen lopen.

Maak een evenwichtsbalk...

De luie 8 komt regelmatig voor in de tekenlessen.

Ik probeerde hem zeker 4x per jaar te doen.

Hier vind je resultaten van de onderstaande tekeningopdracht:

Hier lees je meer over schoolrijpheid:

Victor voelt...emoties en kleur

”Kleur is een taal die iedereen spreekt”  
Karen Haller

Het begin van het schooljaar leent zich altijd goed 
voor het aanbieden van de kleuren 
en het bespreken van emoties.
Een les over emoties kan je ook inzetten 
als er iets heftigs (is) gebeurd in de klas.

Kleuren beïnvloeden je emoties, humeur en gedrag.
Daar is veel onderzoek naar gedaan.
Vooral in de reclamewereld wordt kleur doelbewust ingezet.

Onderzoek wijst uit dat de eerste indruk van mensen binnen 90 Sec

bepaald wordt en voor meer dan 75% op kleur gebaseerd is.

De betekenis van kleuren is deels persoonlijk, 

en deels hangt het af van voorkeur, geslacht, leeftijd, opvoeding en cultuur.

Er zijn prentenboeken die kleur en emotie 

als uitgangspunt gebruiken.
Bijvoorbeeld het boek: De kleurenmonsters.

De boekjes van "Victor voelt" doen dat ook.

Ieder boekje behandelt een kleur en een emotie.

Victor is een eenhoorn. 
Er is iets bijzonders aan Victor...

Zijn regenboog-manen veranderen van kleur 

bij alles wat hij voelt.

Zijn manen worden rood als hij boos is.

Maar hoe komt Viktor weer tot rust? 

De manen van Victor worden oranje als hij ongeduldig is.

Ontdek hoe Viktor weer rustig wordt.

De manen van Victor zijn oranje als hij spijt heeft.

Hoe gaat Viktor om met zijn schuldgevoelens.

De manen van victor zijn geel / groen als hij zich verveelt.

Hij  weet niet wat hij moet doen. 

 De manen van Victor worden groen als hij bang is

Lees hoe hij zijn angst overwint.

Victors manen zijn blauw als hij verdrietig is. 

Ontdek hoe Viktor zijn tranen wegjaagt. 

 De manen van Victor zijn turkoois als hij koppig is

Hoe krijgt Viktor zijn goede humeur terug?

 

Als de manen van Viktor roze zijn dan is hij druk en uitgelaten. 
Lees hoe Viktor leert om zijn energie kwijt te kunnen.

De manen van Victor zijn paars als hij verlegen is.

Hoe hij zijn verlegenheid overwint lees je in het boekje.

Viktor twijfelt aan zichzelf. 

 Zijn regenboogmanen hebben hun kleur verloren. 

Ontdek hoe Viktor zijn zelfvertrouwen weer kan opkrikken. 

Geen idee of het handig is om per boekje een emotie te bespreken.

Wil je de hele reeks dan wordt het best een dure hobby...

Sommige boekjes hebben een goede review.

andere boekjes uit de reeks hebben helemaal geen reviews.

Als je een kind hebt dat alleen angstig is, of boos, of verdrietig enz 

dan kan je met één boekje inzoomen op die emotie.

Er staan oefeningen in de boekjes.

Wil je tekenen? teken dan mee...

Kleur Viktor in, welke kleur geef je de manen van Victor?

Wat maakt dat je, je zo voelt?

Teken erbij wat er is gebeurd. 

Bespreek de tekening met de kinderen. 

Hier vind je allerlei knutselwerkjes over eenhoorns.

en hier vind je er nog meer.

Wil je tekenen over de kleuren?
Trek de wolk over en teken meer wolken.
Teken er een regenboog bij 
zoals bij het bovenstaande knutselwerkje.
Teken de zon en Victor 
Hier vind je resultaten van wolken 
Regenbogen tekenen de kinderen vaak wel uit zichzelf.

Teken een unicorn masker.
Gebruik pastelkleuren.
Maak de luie 8 een heleboel keer,
teken er oortjes bij, een hoorn en bloemen.

Handschrift

Er is een nieuw boek (september 2023) 

over schrijven van Freek Turlings.

Dat boek is de aanleiding voor deze blog.

Er zijn al langer zorgen over het handschrift van onze kinderen.

Op veel scholen worden oefeningen gedaan

als voorbereiding voor het schrijven.

Krullenbol en Schrijfdans zijn de bekendste methodes.

En/of er worden werkbladen gebruikt zoals hieronder.

Schrijfdans en de werkbladen oefenen één bepaalde beweging

terwijl woorden gemiddeld uit 5 lettertekens bestaan

die uit alle mogelijke bewegingen bestaan.

Kinderen leren iets aan wat ze later weer af moeten leren. 

Krullenbol en schrijfdans beginnen groot 

en hebben lessen om met twee handen tegelijk te oefenen.

Ik vind dat eigenlijk meer oefeningen voor peuters.

met twee handen tekenen

Mijn ervaring is dat de meeste kleuters 

best met gewone potloden kunnen werken.

Een enkel kind heeft problemen met de motoriek

en dan is er mogelijk meer aan de hand.

We gebruiken voor de kleuters vaak te dik kleur- en schrijfmateriaal 

waardoor het buigen en strekken vanuit de vingers moeilijk  is.

De beweging die gemaakt wordt bij schrijven is ongeveer 1 cm.

Gebruiken we te dik materiaal dan dwingen we het kind min of meer 

om vanuit de schouders te werken.  

Al vanaf de jaren '60’ van de vorige eeuw is bekend 

dat de schouder-motoriek en de hand-vingermotoriek 

onafhankelijk van elkaar worden aangestuurd. 

We hoeven dus niet eerst de schouder-motoriek te ontwikkelen

 voor we aan de fijne motoriek toekomen.

En we hoeven zeker geen propjes te maken ed

als voorbereidende schrijfoefening 

Hoe is dit alles zo ontstaan?
ergens/ooit heeft men geconcludeerd, 

dat kinderen die niet goed schrijven 

over een ‘slechte motoriek’ beschikken. 

Deze conclusie maakte dat we 

 motorische oefeningen gingen doen voor het schrijven.

Het grote misverstand is, volgens Stichting Schrift  

dat het geen slechte motoriek is, 

die het verkeerde schrijven veroorzaakt,

maar de lettervormkennis!

Hoe is een letter precies opgebouwd.

 

De inzichten van Stichting Schrift 

zijn meegenomen in deze tekenlessen.

Zo is er bij elke tekenles een klein kleurplaatje

die ingekleurd mag worden met kleine rondjes. 

en zijn er oefeningen als voorbereiding op het schrijven.

Het rondjes kleuren oefent de kleine ronde bewegingen

die nodig zijn bij het schrijven.

cirkels tekenen

 Sommige oefeningen sluiten aan 

bij de natuurlijke tekenontwikkeling van kinderen.

Zoals cirkels tekenen en dwarslijnen.

Of we doen iets met arceren.

Arceren geeft gevoel voor de afstand tussen de letters.

 De luie 8 is een goede oefening 

voor samenwerking tussen de linker en rechterhersenhelft

En er zijn oefeningen en opdrachten die een beeld geven

 van de ontwikkeling van de kinderen.

We tekenen regelmatig streepjes 

omdat dat de belangrijkste letteronderdelen zijn  

Vaak kan er nog iets bijgetekend worden naar eigen inzicht. 

De lessen sluiten aan bij bekende prentenboeken

en/of regelmatig terugkerende thema's. 

Een oefening die maakt dat de kinderen 

gebogen en rechte letterdelen gaan herkennen is 

de opdracht van de loodgieter

Voor de opdracht kleuren we de rechte stukken pijp rood 

en de gebogen stukken blauw (of andersom).

Geef ieder kind een extra scherp rood en blauw potlood.

Teken er nog iets bij wat met water te maken heeft.

Kleur Bob de Bouwer netjes in met kleine rondjes.

Kabouters

 

Kabouterdeurtje

De herfst is een mooi en rijk jaargetijde, ook op school.

Het is een thema met veel kanten.

Kabouters horen in onze beleving bij de herfst 

maar dat hoeft natuurlijk niet.

De kleuter universiteit heeft dit kabouterpakket

Juf Janneke heeft het thema uitgewerkt

en heeft ook een leuke introductie 

met een gevonden kaboutermuts en een piepklein briefje.

Je kan het thema ook introduceren met een kabouterdeurtje in de klas,

Als je daar op googled dan gaat er een nieuwe wereld voor je open.

Misschien loopt het spoor van kaboutervoetjes wel naar het deurtje

en woont er ineens een kabouter in de klas?

en dan valt ineens het verschil op tussen groot en klein...

De klas inrichten is geweldig rond dit thema.

Een rode parasol wordt een paddenstoel met stippen

en een paar kaboutermutsen in de huishoek 

maken het al snel een knus kabouterhuisje...

en ook het poppenhuis verandert in een kabouterhuis.

Ikea kruikjes worden kleine paddenstoeltjes om op te zitten.

Is het droog weer ga dan met de kinderen naar buiten 

en zoek noten, kastanjes, gekleurde bladeren ed.

Daar kan je een schatkistje voor maken,

je kan de schatkist ook eerst nog schilderen

om het geheel een beetje meer aan te kleden.

Je kan ook met de kleuters een kabouterwandeling doen.

Een kabouterwandeling hoeft niet ingewikkeld te zijn.

Een stukje plantsoen met wat struiken en bomen kan al genoeg zijn.

Maak eerst een verrekijker van wc rollen om de kabouters te kunnen vinden.

Hier vind je vast wel een patroon voor een kaboutermuts

Kabouters en paddenstoelen met stippen nodigen uit tot tellen.

Een werkblad van Juf Leontien

en voor het benoemen van de kleuren:

Je kan de kabouters zelf maken van vilt en hout, 

of haken van katoen met een gratis patroon

Van vilt vingerpoppetjes maken

Je kan houten poppetjes beschilderen

en je kan kabouters maken van brooddeeg

of van takken:

Juf Janneke 

Er kunnen kaboutertaartjes gebakken worden in de zandbak

en er kan een kabouterdorp gemaakt worden in de tuff tray

Er zijn een heleboel manieren om paddenstoelen te knutselen

en kabouters.

Maar hier zijn een paar knutsel ideeën met andere herfstmaterialen:

Als afsluiting van het thema 

kan je kabouterpap maken met de kinderen. 

Er zijn diverse kabouterboeken:

De vier kabouters

Heksje Mimi

Mijnheer Kabouter

Zoek je nog een leuk uitje met je kind 

dan zijn hier verschillende kabouteractiviteiten te vinden

Wil je tekenen met de kinderen?

Doe de kabouterdans

Doe de luie 8 10x en begin naar links,

teken er dan kabouters bij en paddenstoelen en meer herfstdingen

Draai 10x linksom de cirkel

 als oefening voor de letter O en het cijfer 0

Teken een kabouter

Of kleur de kabouters in en teken er meer kabouters bij..

kleur de kleurencirkel in en teken er kleurenkabouters bij

Teken stippen in de paddenstoel en kleur er netjes omheen

en teken er kabouters bij

Teken een reus en een kabouter:

Is je klas erg jong

dan kan je altijd gras krassen: