Totaal aantal pageviews

Posts tonen met het label Tekeningen lezen. Alle posts tonen
Posts tonen met het label Tekeningen lezen. Alle posts tonen

dinsdag 2 februari 2021

Tekeningen lezen 5




Er zijn een paar archetypische vormen 

die we kunnen onderscheiden in kindertekeningen:

Het vierkant

Het kruis

De driehoek

De cirkel

De spiraal

 

Het vierkant heeft te maken met de materie, 

gelijkmatigheid, concentratie, kubus, labyrint.

Het afgrenzen van bezit, soms is dit goed, soms niet.

Kinderen spelen grens spelletjes, 

er wordt een lijn getrokken waar een ander niet over mag, 

zo leren ze spelenderwijs zich te houden 

aan de grenzen van een ander 

én hun eigen grenzen in de gaten te houden. 

Een negatieve vorm van grenzen aangeven is de gevangenis.

Het tekenen van een vierkant betekent 

dat een kind grenzen kan maken en respecteren, 


Een ander aspect van een vierkant zijn de 4 zijden: 

symbolisch leert het kind eerst lichamelijk dan geestelijk 

de dingen van meerdere kanten te bekijken.

*

Het labyrint: er wordt een uitweg gevonden uit problemen. 

Veel computerspelletjes hebben dit element.

Het tekenen van een labyrint wijst naar het zoeken van een uitweg

 en het helpt het kind om zich te concentreren.

 *

Het kruis heeft te maken met de eigen weg gaan, 

wegwijzer, dood en bevrijding, identiteit, keuzes maken.

Het geeft aan dat er een eigen wil ontstaat. 

Het doorkruisen van andermans meningen 

er dwars tegenin gaan, 

ook in het spel zien we botsingen en kruisingen.

We noemen deze periode wel de peuterpubertijd.

*

De driehoek heeft de vorm van een piramide, 

mannelijk en vrouwelijk, goddelijk, gevaar, 

driehoeksverhouding, geeft een richting aan, dynamisch. 

Vader, moeder, kind.

De driehoek met de punt naar beneden is het vrouwelijke, 

de driehoek met de punt naar boven is het mannelijke. 

 De davidsster heeft beide driehoeken in zich 

en staat voor het goddelijke dat zich verbind met de materie.

De driehoek vinden we oa bij verkeersborden terug, 

het betekend gevaar, 

Het getal 3 en de driehoek staan voor een tijdspanne: 

verleden, heden, toekomst.

Geboorte, leven, sterven. 

Het getal 3 staat voor actie, 

in sprookjes moet de held 3 beproevingen doen.

In kindertekeningen vinden we de driehoek als dak boven een huis 

= driehoek verhouding met de ouders en kind.


Bij Pubers vinden we vaak constructietekeningen met een driehoeken 

omdat zij een nieuwe relatie zoeken met de ouders. 

Het kan ook aangeven dat er spanningen zijn tussen het kind en de ouders.

 *

De cirkel heeft te maken met: oneindigheid,

 bescherming, volmaaktheid, mandala.

deze vorm wordt gemaakt 

als er een innerlijk gevoel van eenheid is ervaren.

 Het is de eerste uiting van een bewustwording 

tussen binnenwereld en buitenwereld.

*

Een spiraal begint ergens en eindigt ergens. 

Ze symboliseren het begin en einde bv. van het leven of een periode.

Als kinderen spiralen tekenen 

dan kunnen we dat zien als een teken van ontwikkeling, 

een begin van besef van tijd, van begin en eind en met groei.

De spiraal heeft te maken met: energie, 

terugkeer, leven en dood, ontwikkeling. 

 





vrijdag 29 januari 2021

Tekeningen lezen 4

   


Als je kindertekeningen wilt begrijpen 

zijn de volgende punten belangrijk:


  Blijf kijken naar de kinderen als ze aan het werk zijn.

Kinderen en volwassenen willen gezien worden.

Er is een therapievorm die dat gebruikt, je zegt dan letterlijk:

“ik zie, dat je dit of dat aan het doen bent.”

 

Maak aantekeningen.

Ga mee in de denkwereld van het kind.

Spiegel het gedrag van het kind 

en accepteer het kind voor 100% zoals het is. 

Het is goed zoals je bent!

                                              

                                                     En de meest belangrijk tip: 

Een tekening  geeft je de gelegenheid om vragen te stellen. 





zaterdag 23 januari 2021

Tekeningen lezen 3

 


Een tekening geeft de gelegenheid om vragen te stellen.
Doe dat ook als je iets opvallends ziet,
het kan zijn dat het kind gaat praten over wat hem dwars zit
maar je eigen interpretatie kan ook anders zijn dan het kind bedoelt.

Bijzondere tekens waar we op kunnen letten:

1   De eerste indruk

vrolijk, droevig, angstig?

     Welk gevoel roept de tekening op?

           Probeer je te verplaatsen in de tekening, 

voel, hoor en zie hoe de figuren zich gedragen

 tov elkaar en zichzelf.

2     Intuïtie

soms zie je een intuïtieve betekenis, stel hier vragen over.

3     Kijk naar vergissingen

ongelukjes, wat is er overgetekend, wat mislukt, wat is/gaat er fout?

4     Let op barrières

bv. een boom, persoon, plant ed.

5     Kijk naar wat ontbreekt 

Dit is een lastige maar wat ontbreekt aan de tekening 

aan personen, dingen, omstandigheden? 

Vaak geeft dat aanwijzingen over dat gene wat ontbreekt 

in het leven van de tekenaar.

6     Wat staat centraal

Dit geeft aanwijzingen voor de kern van het probleem 

of wat er op dit moment belangrijk is in het leven van de maker,.

7     Lichaamsverhoudingen

wat wordt weggelaten, klein gelaten, onbelangrijk gevonden, 

overdreven benadrukt, conflicten, schuldgevoelens, schaamte?

8     Vervormingen

welk lichaamsdeel is vervormd, welk onderwerp is vervormd, 

is het onzeker getekend, agressief, vaag, 

deze onderdelen vragen om verzorging of begrip.

9     Wegstrepen

als een kind zichzelf steeds doorstreept 

kunnen we ons afvragen of het zich wegcijfert. 

Welk lichaamsdeel wordt weggestreept, 

wat wordt weggelaten of vergeten?

10   Wat wordt er wel getekend

Wat zouden ze kunnen beteken, hoe vaak komen ze voor

lijken bomen, huizen, voorwerpen op mensen? 

In welke houding staan ze, wat drukken ze uit.

11    Vanuit welk perspectief is er getekend

Waar is de horizon?

12    Is er een onderlijn getekend

Hoe hoog klopt die met de leeftijdsfase van het kind?

13    Eigen cultuur

let op aanwijzingen uit de eigen cultuur en afkomst van het kind,   

familie verhoudingen zijn ook vaak cultuur bepalend. 

Turkse moeders krijgen vaak een sjaal voor het gezicht getekend.

14    Jaarindeling

let op de verschillende jaar gebeurtenissen, kerst, Pasen, de Sint, ed. 

Als de gebeurtenis voorbij is wordt er dan nog lang over getekend?

15    Inkapselingen

zijn de figuren ingekapseld door een regenboog, 

een cirkel, springtouw, een cirkel van bescherming, waarvoor dan?

16    In de hand:

hebben de figuren iets in de hand? 

Een bezem, knuppel, lepel, en waarom, 

mogelijk is dat controle hebben over de omgeving.

17    Achterkant

bekijk ook de achterkant van de tekening, 

is die eerder of later gemaakt, is het kind op nieuwe begonnen, 

wat was er niet in orde, wat was er mislukt? Soms is dit het conflict.

18    Twee tekeningen op elkaar

leg eens 2 tekeningen op elkaar en kijk of de figuren op dezelfde plaats staan, 

vaak is dit teken van belang, wie is het, wat die hij/zij?

19    Onderstreept

als figuren in de tekening onderstreept worden 

krijgt deze figuur meer stevigheid onder de voeten.

20   Woorden:

als er woorden bij de tekening worden gezet als uitleg van de betekenis 

is de maker bang dat de tekening niet wordt begrepen, 

waarom is die extra uitleg nodig?

21    Boven het hoofd

wat hangt er boven het hoofd van de mensen in de tekening?

22   Richting

in welke richting lopen figuren, wat kan er dan gebeuren, 

wat is de symbolische betekenis van die richting?

23   Zwaaien

personen die zwaaien, wordt er afscheid genomen 

of vragen ze aandacht?

24   Abstracte tekeningen:

 vraag aan de maker de titel, 

kijk naar kleuren, vormen en dynamiek van de lijnvoering.

25   Ruimte

hoeveel ruimte neemt de persoon voor zichzelf in?

26   Extra

zijn er extra randen getekend, 

betekend dit dat het kind extra grenzen wil?

27   Kleuren

wat betekenen de kleuren in de tekening?

28   Ruimten:

hoe zijn de ruimten verdeeld wat betreft symboliek, 

wat staat er in?

29   Fantasie uitbeelding

zit er een verhaal in de tekening, kan het  kind er iets over vertellen,

 hoe is de tekening ontstaan, 

wil het kind perse dat alles klopt en moet lijken naar de werkelijkheid?

Wat klopt er dan niet? 

Kan het kind fouten accepteren, 

kan het zoeken naar een eigen oplossing om een vorm te vinden?

30   Natekenen: 

met 7-8 jaar tekenen kinderen vaak onderwerpen 

      auto’s, poppetjes dieren ed van elkaar na, kinderen willen niet

      opvallen en mooi tekenen. 

Dit past bij het groepsgebeuren en

      sociale contacten van deze leeftijd.

31   Röntgen tekeningen:

bv. de baby wordt getekend in de buik van

      de moeder, het huisraad wordt in het huis getekend 5-8 jaar

32  Natuur: 3-4- jaar 

Kinderen gaan zon, gras, regen en wolken tekenen

dat betekend dat het kind zijn natuurlijke angst kan beheersen,

      doordat het symbolen heeft gevonden die het op

      de buitenwereld kan projecteren.     

      33  Verleden / toekomst gericht

     Tot 6 jaar rijden auto’s ed.naar links,

 kinderen verwerken het verleden nog.

 Later rijden auto’s naar rechts, toekomstgericht

 en heeft te maken met zelfbewustzijn

 

 

maandag 18 januari 2021

Tekeningen lezen 2

 


                                                    Wat zie je aan de tekening?

In een tekening kunnen we verschillende lagen herkennen:

1ste laag = iets actueels.

2de laag = een persoonlijk gevoel van het kind

3de laag = een universele betekenis.




1  Het is niet altijd nodig een kindertekening

 te begrijpen of te interpreteren. 

Het belangrijkste is dat kinderen de gelegenheid krijgen 

hun eigen tekeningen uit te werken.


2  Kinderen tekenen ook omdat ze het leuk vinden 

of omdat het een opdracht is van de juf. 

We hoeven niet overal iets achter te zoeken.


3  We kunnen in iedere tekening zien wat we willen zien maar 

we moeten onze interpretaties wèl kunnen beargumenteren.


4  Het eigen, eerste gevoel bij het zien van een tekening is belangrijk, 

en zegt ook iets over onze eigen ervaringen of gevoelens

 en die hoeven niet hetzelfde te zijn als die van het kind.


5  Kijk niet te subjectief en niet te objectief, 

probeer een goede middenweg te vinden.


Wat is belangrijk bij het interpreteren van een tekening: 

*  Onze waarneming: kritisch kijken, wat is er allemaal te zien.

*  Waren er kleurpotloden aanwezig, heeft het kind kleur gebruikt?   

*  Was er genoeg tijd om te tekenen, of niet?

*  We moeten kennis hebben van de symbolische betekenis van

    kleuren, vormen en dieren, mensen en natuurverschijnselen ed.           

*  De leeftijds/ ontwikkelingsfase van het kind

*  De actuele levens en gezinsomstandigheden van het kind 

(is het ziek, gaat het verhuizen, komt er een baby, gaan de ouders scheiden, 

* Wanneer is de tekening gemaakt, hoe, op welke manier, leeftijd,)

*  De betekenis van metaforische uitdrukkingen weten.

(bv vast zitten, te hoog grijpen.)

*   De ouders zijn de beste deskundigen op het gebied van hun kind

(bv. een kind heeft een nieuwe rode pyjama 

en tekent zichzelf met die pyjama aan in bed,

 rood heeft een betekenis en we kunnen hier een hele analyse op los laten 

als we niet weten dat die rode pyjama de lievelings pyjama is van het kind.)

*   Compensatie: het is belangrijk om er achter te komen of het kind

in een tekening het probleem compenseert of complementeert. 

Bv. een meegaand kind tekent geweld; 

dat kan een compensatie zijn voor ingehouden woede. 

* Complementatie: een kind is getuige van veel ruzies en tekent

   vechtende mensen, dit is een tekening uit de realiteit maar we 

   weten niet hoe het kind de ruzies ervaart.


 


donderdag 14 januari 2021

Tekeningen lezen 1

 

In het boek kinderen geven tekens 

staat alle informatie over het leren lezen van kindertekeningen.

Eén van de tekens is het gebruik van het blad papier.

Dat kwam in de vorige blog even ter sprake.


                                 De betekenis van de vier hoeken van een tekening:

 

       Vader/ geestelijke zaken                                                                             toekomst

                                                                                                                  Bewustwording

                                                                                                               gewetens vorming

 

het middelpunt,het zelf

                                             

 

      Begin                                                                                                     moeder/ aarde.

      Collectief onderbewuste



De symboliek van de ruimte in een tekening:

De hele bovenkant: 

Het geestelijke, het goddelijke, de hemel, lucht, geest, vuur, bovenbewustzijn.

Links boven

verhouding tot de vaderfiguur, 

het verleden, religie, het goddelijke, verlangens.

Rechts boven

toekomst, normen en waarden, doel, toegang tot het bewuste, activiteit.

***

De hele onderrand

de basis, worteling, diepte, aarde, water, onderbewustzijn.

Links onder

collectie onbewuste, aanvang, regressie, geboorte, oorsprong, begin.

Rechtsonder

draagkracht, natuur, lichaam, materie, 

verhouding tot de moeder, wending tot de ander, aarde.

***

Linkerkant

het verleden, verlangens, het onbewuste, teruggang, regressie

Rechterkant

toekomst, het bewuste, activiteiten.

Het middelpunt

als de hoeken van  het papier evenwichtig zijn gebruikt 

dan heeft wat in het midden is getekend is

 een zeer persoonlijke betekenis voor de maker.

*** 

Voor linkshandigen kan het tegenovergestelde gelden.





 


vrijdag 8 januari 2021

Kinderen geven tekens

 

Als je de taal van kindertekeningen begrijpt 

                                      dan kan je als ouder en leerkracht 
'zien' wat er in het hoofd van je kind omgaat 
als het kind tekent.

Tekenen is een non verbale taal en dat kan handig zijn 
als het kind (nog) geen woorden kan geven aan zijn emoties. 
Als het allemaal teveel is.
 
Vandaag stond er op facebook 
een mooi verhaal van Eveline Ruitenberg.
Eveline Ruitenberg houd zich bezig 
met de betekenis van kindertekeningen.
Ze geeft ook een link naar een gratis e-book. 

Zelf kan ik niets met dit aspect.
Opvallende tekeningen laat ik vaak wel even zien aan de leerkracht.
Ben je geïnteresseerd in kindertekeningen lees dan door.

 

tnS
Marieke geeft les aan kinderen in de leeftijd van 8-10 jaar.
Ook aan Sam. De moeder van Sam is ziek.
Dat geeft behoorlijk wat spanningen thuis.
In de klas komen deze spanningen dagelijks tot uiting.
Sam wordt dan plots erg boos.
Regelmatig vliegen er spullen door het lokaal
of worden er stoelen omver getrapt.

Marieke heeft geprobeerd met Sam te praten
Sam wil daar niks van weten; ‘ik ben nu eindelijk niet thuis
dus dan ga ik daar zeker niet over praten’.
Frustrerend, want Marieke wil hem graag helpen.
Ze verdiept zich in de beeldentaal van kindertekeningen.
Het lijkt wel alsof Sam dit aanvoelt
Twee weken na de start van haar training
staat hij in de deuropening van Marieke’s kantoor.
Met een tekening.

‘Deze is voor jou!’
‘Je hoeft er niks mee te doen.
Je hoeft hem alleen maar op te hangen.’
Deze tekening is een van velen.
Iedere week brengt Sam een tekening.
En Marieke hangt ze allemaal achter elkaar op.
Eveline heeft de tekeningen mogen zien.
De tekeningen laten een prachtige ontwikkeling zien.
In de eerste tekeningen is er veel onrust, dynamiek en ontlading.
Veel gebeurt er in de rechter-onderhoek van het blad,
dat met de moederfiguur geassocieerd wordt.
Felle, warme kleuren, tegenstellingen, vechten, verdedigen…
het zijn allemaal dingen die in de tekening tot uiting komen.
Na een aantal weken worden de tekeningen rustiger;
lijngebruik wordt ‘soepeler’, de kleuren verzachten,
de dynamiek neemt af
en het thema verandert voor het eerst sinds weken.
De tekeningen lijken een uitlaatklep te zijn voor Sam.
Hij voelt aan dat Marieke zijn tekeningen en hem beter begrijpt.
Marieke ziet beter hoe Sam de dingen ervaart
en waar hij behoefte aan heeft.
Het uitspreken van die behoeftes is voor Sam niet makkelijk.
Ook zijn gevoelens uiten is moeilijk.
Maar door de tekeningen begrijpt Marieke beter wat er in Sam omgaat
en heeft zij aanknopingspunten en richting voor gesprekken met Sam.
Ze kan beter inspelen op zijn behoeften.
Sam krijgt de mogelijkheid om zelfstandig naar een plek te gaan
waar hij tot zichzelf kan komen als hij daar behoefte aan heeft.
Hij krijgt meer zelfstandigheid
en een schetsboek waarin hij mag tekenen als hij dat wil.
Het helpt.
Sam’s boze buien in de klas nemen af.
Er vliegen geen spullen meer door de klas
en de leerkrachten ervaren meer rust en veiligheid in de klas.
Wil je meer weten over wat kinderen vertellen met hun tekeningen?
Download dan hier het gratis e-book :



donderdag 28 juli 2011

Huizen tekenen



Tekeningen over huizen, bomen en zelfportretten: 
psychologen zijn er gek op.
Rhoda Kellogg heeft wereldwijd onderzoek gedaan 
naar kindertekeningen met huizen. 
Jacqueline Royer ontwikkelde een: teken- een- huis test. 
Ze deed een uitgebreide studie naar dit onderwerp.
Er is veel studie naar huizen-tekeningen gedaan 
en het is zeker interessant er iets van te weten. 

In een tekening kunnen we verschillende lagen herkennen:
1ste laag = iets actueels.
2de laag = een persoonlijk gevoel van het kind
3de laag = een universele betekenis.


De huis tekening: 
We kunnen het huis op verschillende manieren bekijken.

We kunnen de buitenkant van het huis bekijken: 
Het type huis: flat, rijtjeshuis, vrijstaand huis enz.
De buitenkant heeft een oppervlakkige psychologische betekenis.
Het huis als de plek waar we wonen met onze familie. 

We kunnen het huis zien als een metafoor voor ‘de moeder’.
 Het bied bescherming, verzorging en voeding.
Het huis vertegenwoordigt: de moederschoot, het lichaam, 
de familie, de cultuur, het universum…

We kunnen het huis zien als de ruimte waar de ziel kan wonen.
De muren van het huis vormen een afscheiding tussen binnen en buiten.
De ramen en deuren zijn als de lichaamsopeningen, 
de deur lijkt op de mond, de ramen op de ogen. 
De ramen en deur geven vaak een gezichtsuitdrukking aan het huis.

Tekent een kind een rond huis
dan lijkt dit op het moederlichaam. 
Het geeft het embryonale stadium aan.
Het kind moet/ wil beschermd worden tegen de buitenwereld 
en is nog niet zelfstandig genoeg om de buitenwereld aan te kunnen.

Het vierkante huis met een dak
Een vierkant is het symbool voor bescherming, bezit, stabiliteit. 
Een huis is pas veilig als er een dak op zit.
Het schuine driehoekige dak komt in alle kindertekeningen voor, 
ook in landen waar schuine daken niet voorkomen. 
Het dak is het symbool voor de driehoeksverhouding: vader, moeder, kind.
Veel teken-activiteiten in het dak kunnen verwijzen
 naar problemen in deze driehoeks -verhouding. 
Het dak kan ook gezien worden als het bovenste deel van het hoofd, 
de hersenen, gedachten, dromen, ed. 
Veel details in het dak zorgen voor veel drukte in het hoofd.
Dat kan veroorzaakt worden door problemen tussen de ouders 
waardoor het kind zich dingen in het hoofd haalt.

Muren:
geven stevigheid en stabiliteit van het huis, 
ze zorgen voor een scheiding tussen de binnen wereld en de buitenwereld,  
muren kunnen ook geheimen verbergen, bezittingen, gezelligheid, ruzies.

Ramen:
Met een raam kan je naar binnen kijken en naar buiten kijken.
Gordijnen geven gezelligheid, sfeer en intimiteit.
Licht achter de ramen betekend dat er goed te zien is wat er binnen gebeurt 
en dat dat gezien mag worden.
 Tralies worden getekend om te voorkomen dat er ingebroken wordt.
(bv in de gevoelswereld)

Het ronde raam:
komt veel voor in kindertekeningen 
terwijl die in het echt toch niet veel voorkomen.
Het kan een symbool zijn voor een zielle-venster, 
(de ziel wordt gesymboliseerd door een cirkel.)
 Een rond raam ziet er uit als een oog. 
Een huis heeft een eigen ziel, een eigen innerlijk.

Voordeur: 
is de overgang van het huis (intimiteit) 
naar buiten ( de buitenwereld) en anders om. 
Als er geen deur is dan is alle contact moeilijk.

Rook uit de schoorsteen: 
als de kachel brand is er gezelligheid en warmte in huis.             
Er komt rook uit de schoorsteen als er warmte en voedsel in huis is.
Rook betekent ook dat het kind stoom kan afblazen 
en zijn gevoelens naar buiten kan brengen.

Fundament: 
het is belangrijk dat het huis op een goed fundament staat.
Een goede ondergrond zorgt voor stabiliteit van het huis. 
Bij onzekere kinderen zien we geen streep onder het huis. 
Kleine kinderen teken het huis op de onderrand van het papier,
 hoe hoger het huis op het blad papier wordt getekend
hoe wijder het perspectief is geworden tov het ouderlijk huis. 
Hoe meer afstand er wordt genomen.

De omgeving van het huis: 
Kan er buiten gespeeld worden,
 is er contact mogelijk met de buitenwereld 
dmv een weg naar het huis toe? 
Is het dag of nacht? 
Schijnt de zon, regent het?
Hekken, paden, mensen, dieren, auto’s en wegen 
zijn vaak rationele elementen.

De zon: 
er is warmte, licht in de buitenwereld.
 Vaak heeft de zon een gezicht 
aan de uitdrukking kunnen we zien
 hoe het kind de bescherming van het huis aanvoelt.
De zon is de archetypische vader,
 degene die activeert, licht en warmte biedt, 
die alles weet, macht en kracht heeft.
Het kind kan dmv de gezichtsuitdrukking laten zien hoe hij die kracht ziet.
Is het een donker gezicht met evt. een zonnebril 
dan zou het kunnen zijn dat het kind met kritiek of boosheid wordt bekeken. 
Een bijtende zon met tanden kan agressie uitdrukken.
Een zwarte zon drukt somberheid uit.

Wolken: 
lichte wolken of donkere wolken geven de sfeer aan rondom het huis.
Wolken betekend ook dat er lucht is om adem te halen.
Een donkere lucht kan drukken op een huis of een persoon.

Bomen en groen: 
Beplanting is een belangrijk positief element om te overleven 
Het is een teken dat er ook water in de buurt is, ook al is dat niet getekend.

Hekken en poorten: 
Het huis wordt afgebakend als persoonlijk bezit.
Het kind kan zich in psychisch opzicht ook afbakenen. 
Een huis met hoge hekken kan betekenen dat een kind in een gezin zit 
dat zich weinig met de buitenwereld inlaat.

Een tekening bied de mogelijkheid om vragen te stellen.
Ga niet zelf verzinnen wat een kind bedoelt met een beeldelement.
Vraag het want de betekenis kan anders zijn dan we denken.
klik hier