Totaal aantal pageviews

Posts tonen met het label stichting schriftontwikkeling. Alle posts tonen
Posts tonen met het label stichting schriftontwikkeling. Alle posts tonen

dinsdag 16 januari 2024

Handschrift



Er is een nieuw boek (september 2023) 
over schrijven van Freek Turlings.
Dat boek is de aanleiding voor deze blog.

Er zijn al langer zorgen over het handschrift van onze kinderen.


Op veel scholen worden oefeningen gedaan
als voorbereiding voor het schrijven.
Krullenbol en Schrijfdans zijn de bekendste methodes.
En/of er worden werkbladen gebruikt zoals hieronder.


Schrijfdans en de werkbladen oefenen één bepaalde beweging
terwijl woorden gemiddeld uit 5 lettertekens bestaan
die uit alle mogelijke bewegingen bestaan.
Kinderen leren iets aan wat ze later weer af moeten leren. 

Krullenbol en schrijfdans beginnen groot 
en hebben lessen om met twee handen tegelijk te oefenen.
Ik vind dat eigenlijk meer oefeningen voor peuters.


Mijn ervaring is dat de meeste kleuters 
best met gewone potloden kunnen werken.
Een enkel kind heeft problemen met de motoriek
en dan is er mogelijk meer aan de hand.


We gebruiken voor de kleuters vaak te dik kleur- en schrijfmateriaal 
waardoor het buigen en strekken vanuit de vingers moeilijk  is.
De beweging die gemaakt wordt bij schrijven is ongeveer 1 cm.


Gebruiken we te dik materiaal dan dwingen we het kind min of meer 
om vanuit de schouders te werken.  
Al vanaf de jaren '60’ van de vorige eeuw is bekend 
dat de schouder-motoriek en de hand-vingermotoriek 
onafhankelijk van elkaar worden aangestuurd. 
We hoeven dus niet eerst de schouder-motoriek te ontwikkelen
 voor we aan de fijne motoriek toekomen.
En we hoeven zeker geen propjes te maken ed


Hoe is dit alles zo ontstaan?
ergens/ooit heeft men geconcludeerd
dat kinderen die niet goed schrijven 
over een ‘slechte motoriek’ beschikken. 
Deze conclusie maakte dat we 
 motorische oefeningen gingen doen voor het schrijven.
Het grote misverstand is, volgens Stichting Schrift  
dat het geen slechte motoriek is
die het verkeerde schrijven veroorzaakt,
maar de lettervormkennis!
Hoe is een letter precies opgebouwd.
 


De inzichten van Stichting Schrift 
zijn meegenomen in deze tekenlessen.
Zo is er bij elke tekenles een klein kleurplaatje
die ingekleurd mag worden met kleine rondjes. 
en zijn er oefeningen als voorbereiding op het schrijven.
Het rondjes kleuren oefent de kleine ronde bewegingen
die nodig zijn bij het schrijven.

cirkels tekenen

 Sommige oefeningen sluiten aan 
bij de natuurlijke tekenontwikkeling van kinderen.
Zoals cirkels tekenen en dwarslijnen.
Of we doen iets met arceren.
Arceren geeft gevoel voor de afstand tussen de letters.


 De luie 8 is een goede oefening 
voor samenwerking tussen de linker en rechterhersenhelft
En er zijn oefeningen en opdrachten die een beeld geven
 van de ontwikkeling van de kinderen.
We tekenen regelmatig streepjes 
omdat dat de belangrijkste letteronderdelen zijn  
Vaak kan er nog iets bijgetekend worden naar eigen inzicht. 

De lessen sluiten aan bij bekende prentenboeken
en/of regelmatig terugkerende thema's. 

Een oefening die maakt dat de kinderen 
gebogen en rechte letterdelen gaan herkennen is 


Voor de opdracht kleuren we de rechte stukken pijp rood 
en de gebogen stukken blauw (of andersom).
Geef ieder kind een extra scherp rood en blauw potlood.
Teken er nog iets bij wat met water te maken heeft.
Kleur Bob de Bouwer netjes in met kleine rondjes.




donderdag 24 maart 2022

Tekenlessen


De laatste blog?

De oefeningen in de tekenlessen
 zijn ontstaan uit tekenlessen die ik zelf gevolgd of gegeven heb.
Ze zijn ontstaan uit "gewone" tekenlessen en uit het mandala tekenen
en uit 35 jaar ervaring als plateelschilderes.

De lessen bestaan uit een klein kleurplaatje,
een oefening en de mogelijkheid 
waarin de kinderen de tekening af kunnen maken op hun eigen manier.

Ik gebruik in de lessen geen lange schrijfpatronen
want ik heb in groep 3 het effect gezien van die schrijfpatronen.
Je leert de kinderen iets aan wat ze later weer af moeten leren.
Woorden bestaan gemiddeld uit 5 letters die allemaal ander bewegingen volgen.
Zie hier de onderbouwing van Stichting schrift.

De oefeningen bestaan vaak uit streepjes trekken 
omdat op en neerhalen belangrijke letteronderdelen zijn.
We oefenen veel cirkels voor de letter O en het cijfer 0.
 De oefeningen sluiten aan bij de natuurlijke tekenontwikkeling van de kinderen.
Heel regelmatig wordt de luie 8 geoefend, dat is een belangrijke oefening!

De oefeningen in de tekeningen 
geven ook een beeld van de ontwikkeling van de kinderen:
kunnen de kinderen al vierkanten tekenen en driehoeken?

Waarom "moeten" kinderen tekenen?

Door iedere week te tekenen werken kinderen regelmatig met een potlood.
Kinderen die bv wel tekentalent hebben 
en niet zo sportief zijn, krijgen positieve aandacht.

Een tekening geeft de mogelijkheid om vragen te stellen.
Jonge kinderen kunnen zich verbaal nog niet goed uitdrukken 
maar via tekenen laten ze zich wel zien. 


Door corona was het voor mij niet mogelijk de lessen te geven.
Op dit moment is het niet mogelijk om klassikaal les te geven
omdat het programma zo druk is door corona achterstanden ed.

Daarnaast is de vraag of ik nog zin en energie heb 
om in een ochtend 5 klassen van ongeveer 30 kinderen te laten tekenen.

Ik wil het personeel in de onderbouw van de Plevier olv Hildo Buit 
bedanken voor de mogelijkheid om mijn ideeën uit te proberen.
Deze blog blijft toegankelijk en ik schrijf af en toe nog een artikel
als er iets opvallends is op tekengebied.

Blijf tekenen... 

Wil je tekenopdrachten gebruiken in je klas
  neem dan contact op via het formulier onderaan de blog.
er zijn geen kosten aan verbonden.


zaterdag 29 december 2018

Welke kleurpotloden?


Afbeeldingsresultaat voor potloden

Welke potloden kan je het beste gebruiken?
De kwaliteit van potloden is best belangrijk.
Het hout moet goed zijn,
de stift mag niet in honderd stukjes breken 
als het potlood een keer valt
en het pigment moet redelijk zacht zijn
zodat je een paar kleurlagen over elkaar kunt aanbrengen.

Afbeeldingsresultaat voor kinderen die kleuren

De potloden van Heutink en dan de 3 kantige potloden worden veel gebruikt .
Natuurlijk zijn er wel betere potloden maar dat is voor school niet nodig.
Ik gebruik ook de potloden van Heutink voor de kleuters
maar dan de dunne zeskantige.

Dikke potloden maken het nl. onmogelijk 
om de fijne bewegingen goed te maken
die nodig zijn voor het schrijven en tekenen.
Gebruik zelf maar eens een dik potlood 
en probeer er maar mee te schrijven.
De dunne 6 kantigepotloden volddoen dus.

Dik schrijfmateriaal maakt fijne bewegingen van de schrijfvingers onmogelijk.

Stichting Schriftontwikkeling heeft onderzocht 
hoe het schrijfonderwijs al op jonge leeftijd kan worden ondersteund. 

We gebruiken voor de kleuters vaak te dik kleur- en schrijfmateriaal 
waardoor het buigen en strekken vanuit de vingers moeilijk  is.
Gebruiken we te dik materiaal dan dwingen we het kind min of meer 
om vanuit de schouder-motoriek te werken.  
Al vanaf de jaren '60’ van de vorige eeuw is bekend 
dat de schouder-motoriek en de hand-vingermotoriek 
onafhankelijk van elkaar worden aangestuurd. 
We hoeven dus niet eerst de schouder-motoriek te ontwikkelen
 voor we aan de fijne motoriek toekomen.
Stichting Schriftontwikkeling heeft voor jonge kinderen 
mooie kleuroefeningen ontwikkeld.
In deze tekenlessen zit, om die reden, ook altijd een kleine kleurplaat.


Afbeeldingsresultaat voor stichting schriftontwikkeling



woensdag 28 september 2011

Arceren en kleuren




Arceren en inkleuren 
vormen de basis van de eerste schrijfoefeningen 
van de schrijf methode Schrift.

De oog-handcoördinatie wordt door het arceren geoefend.  

Arceren is een goede oefening 
voor het trekken van rechte lijnen en evenwijdige neerhalen. 
De belangrijkste letterdelen zijn de neerhalen.
Er kan gearceerd worden met rondjes, ellipsen, kruisjes enz.                 
De oefeningen zorgen ervoor dat het kind later aandacht krijgt 
voor de juiste letterafstand en letterromphoogte.


Het arceren wordt gekoppeld aan het leren kleuren.
                Kleuren is niet altijd iets dat kinderen al van zichzelf kunnen.                             
Kleuren wordt als basisvaardigheid verwacht 
maar wordt niet aangeleerd en begeleid.





Waarom worden er rondjes gekleurd?
 Het kleuren met kleine, ronddraaiende bewegingen zonder  plekjes open te laten,  
oefent de gebogen lijndelen die tijdens het schrijven nodig zijn.
Het oefenen van kleine bewegingen,
 kleiner dan 1 cm zijn nodig voor het schrijven.

We zien kinderen het meest heen en weer kleuren, vanuit de schouder en de pols.
Het potlood raakt makkelijk twee keer dezelfde plek, 
ook kan het zijn dat er plekken niet geraakt worden, 
er blijven dan open plekken in het kleurwerk.
Met kleine ronddraaiende bewegingen is dit niet mogelijk.  
De hand wordt regelmatig verplaatst
 als we met ronddraaiende bewegingen kleuren.
Dit is precies wat met schrijven ook gebeurt.

Door te kleuren met kleine, ronddraaiende bewegingen 
hebben we meer controle over het potlood.
De bewegingssnelheid is gelijkmatiger.
Zo leert het kind dat het potlood niet alleen maar heen-en-weer verplaatst kan worden 
maar dat er zijn meer bewegingen mogelijk zijn. 

Vaak zijn kinderen met een slecht handschrift 
ook onnauwkeurig bij het tekenen.
Door het kind te leren kleuren
 met kleine ronddraaiende bewegingen krijgt het meer beheersing 
over het te kleuren vlak, dit versterkt het ‘grafisch zelfbewustzijn’.

Het 'heen-en-weer-kleuren' kan hardnekkig zijn. 
Het kind is het niet gewend om vanuit de vingers te werken.

Het is belangrijk dat kinderen vanaf het begin
 leren om nauwkeurig waar te nemen,
 nauwkeurig uit te voeren én nauwkeurig te controleren.
De grote vraag na het inkleuren van een kleurvlak is 
of er nog witte plekjes te zien zijn.  
   De witte plekken moeten alsnog worden ingekleurd.
Keur geen vlakken goed waar nog iets aan mankeert.
Een nauwkeurige houding is net zo belangrijk als de oefening zélf.


Voor het inkleuren gelden de volgende kwaliteitscriteria:

1. Binnen de lijntjes kleuren
2. Geen witte plekjes overlaten
3. Egaal inkleuren
4. Rondjes zo klein, dat je ze niet meer terugziet
5. Bij toonverloop, traploze toonovergang

Voor arceren gelden de volgende kwaliteitscriteria:

1. Alle lijntjes even recht (of even gebogen)
2. Alle lijntjes op gelijkmatige afstand (gelijke spatie)
3. Alle lijntjes evenwijdig
4. Geen lijntjes door de buitenlijnen
5. Geen lijntjes op enige afstand van de buitenlijnen




maandag 26 september 2011

Leren schrijven




Schrijven is een instrumentele vaardigheid 
Met een goede uitleg, begeleiding en oefening 
leren we schrijven net zoals we een instrument leren bespelen 
of leren eten met mes en vork.

Een juiste werkhouding en en goede pen greep zijn belangrijk.
Bij een goede pen greep 
ligt de middelvinger onder de pen 
en de wijsvinger en duim van de zijkant tegen de pen.


De juiste werkhouding is: 
Goed aangeschoven zitten tussen rugleuning en tafelrand.
Er is geen ruimte tussen de buik van het kind en de tafelrand.   
                       Het hoofd rechtop, de schouders evenwijdig aan de tafelrand.                         
De voeten naast elkaar. 
De hele schrijvende of kleurende onderarm op tafel.


Er wordt gewerkt met: 
dunne 6 kantige (kleur)potloden, 
0,5 mm vulpotloden, vulpen, gelpen of dunne fineliner. 

Lees op deze pagina over het gebruik van potloden en pennen.