Holle bolle Gijs

groep 1-2

De kinderen kennen holle bolle Gijs wel van de Efteling.

Holle bolle Gijs heeft altijd honger.

Hij eet zijn buikje kogelrond.

Het oude kinderversje van holle bolle Gijs kennen ze niet.

Ik lees het voor in de klas:

Gijs eet een koe, een kalf en een heel paard half

Een os en een stier en zeven tonnen bier

Een schip vol schapen en een kerk vol rapen.

Tegenwoordig eten we koekjes en snoepjes, chips, pizza en patat.

We drinken geen bier maar cola en limonade.

Holle bolle Gijs kan zijn nieuwe broek niet meer aan.

Hij kan niet meespelen met de andere kinderen

en hij kan niet meedoen met sporten.

Holle bolle Gijs wil gezond gaan eten.

Maar wat is gezond eten?

Ik vraag het aan de kinderen en ze komen met 

allerlei met gezonde voorbeelden. 

 

 


Holle bolle Gijs zit voor een leeg bord.

 De opdracht is: 
teken 10x het rondje in het bord van Gijs.

Kleur Gijs netjes in 
en  teken gezonde dingen op het bord van Gijs.

Gijs moet nog een beetje wennen aan het idee.

Hij mag worden ingekleurd.

Het bord mag worden versierd.

Het tafelkleed mag ingekleurd worden.

En er worden vlaggetjes bijgetekend:

Hard aan het werk:

Het verhaal van Hans en Grietje kan ook bij 

het thema eten gebruikt worden.

Kokkerellen

groep1-2

Het thema eten is een thema wat dicht bij de kinderen ligt
en waar je veel kanten mee uit kunt

Het is een thema uit Kleuterplein. 

 Kleuterplein begint met een verhaal over de koning die jarig is.

De koning mag zeggen wat hij wil eten op zijn verjaardag.

De kok gaat aan de slag.
De dochter van de koning komt hem helpen in de keuken
maar ... is ze een keukenprinses? 

Naar aanleiding van dit verhaal is de vraag:

Mogen de kinderen ook wel eens zeggen wat ze willen eten?
en kunnen ze al koken?

De kinderen kiezen voor lekkere dingen
 zoals taart, patat, pizza en poffertjes
en ze koken ook soms...

 

De moeder in mìjn kookt graag

maar soms wil ze wel eens naar een restaurant.

In het restaurant kookt de kok.

De kok kookt lekkere soep.

Hij doet groenten in een grote pan water

en roert in de pan tot de soep gaar en klaar is.

De kinderen gaan soms naar een restaurant.

 Ze weten wat het is.

We gaan op het papier roeren in de pan.

We roeren 10 keer heen en terug.
Het wordt dikke soep...

 

We tekenen een spiraal.
Als we genoeg geroerd hebben

Doen we stukjes wortel in de soep.

 

en extra balletjes:

We tekenen de kok bij de pan

 We kleuren de pan netjes in

en er horen vlaggetjes bij omdat het feest is.

Reken zeker

Een belangrijke oefening die we élke week maken zijn: de figuurtjes.
De aanleiding was de nieuwe rekenmethode van groep 3.

Tijdens de eerste rekenlessen 
(als de kinderen nog niet kunnen schrijven)
moeten er ipv cijfers, vormen getekend worden bij het rekenen.
Dat lukte niet bij elk kind even goed 
terwijl de kinderen het antwoord misschien wel weten.

We gaan daarom met de kleuters al vast oefenen.

De figuurtjes worden overgetrokken 

én in het lege kader nagetekent.
We tekenen de figuurtjes van boven naar beneden.

Het maakt de eerste periode in groep 3 wat makkelijker.

Eigenlijk zijn die figuurtjes een hele belangrijke oefening geworden.
We oefenen op deze manier elke week het schrijven.
De figuurtjes zijn ongeveer dezelfde grote dan de schrijfletters.
De schrijfmotoriek vanuit de vingers wordt op deze manier geoefend.
Die motoriek speelt zich af binnen een vierkante cm.
Stichting Schrift heeft zich in de theorie verdiept.

We oefenen niet met letters maar met neutrale figuren.
Zo leren de kinderen de letters niet verkeerd aan.
Ze leren ook een beetje de afwisseling van vormen.
Woorden bestaan gemiddeld uit 5 letters.
Rechte en ronde vormen worden afgewisseld.

De figuren zijn ook belangrijk bij het maken 
van het oversteken van de middellijn in de hersenen.
Kinderen die de oversteek niet kunnen maken 
kunnen bv de X niet op de gewone manier tekenen.

De figuurtjes komen uit de Tansley standaard visuele figuren test.
Ze geven een indicatie over de ontwikkeling van de kinderen.
De figuurtjes zijn te maken door de kleuters
 mits hun ontwikkeling niet verstoord is.
Je kan met de figuurtjes ook kijken 
hoever de ontwikkeling van de kinderen is.
De O 'moeten' ze kunnen maken met 3 jaar.
De + met 3,5 jaar.
Het vierkant met 4 jaar 
De x met 4,5- 5,5 jaar.
De driehoek met 6 jaar.

De streepjes zijn een oefening voor de neerhalen in de letters.
De neerhalen zijn de belangrijkste letter onderdelen.

Groep 3 is in 2016 begonnen met Veilig Leren Lezen: Kim versie.
De schrijfletter i wordt het eerst aangeleerd.
De 2de letter is de schrijfletter K die een stuk moeilijker is.
Wat erg opvalt in het begin zijn 
alle schuine opgaande en dalende lijnen.

Die schuine lijnen zijn we ook gaan oefenen.
De figuurtjes zijn zo aangepast:

Een ander belangrijk aspect aan 'de figuurtjes' is het leren kijken.
Op het moment dat de figuurtjes in het open vak geschreven worden
 moeten de kinderen kijken in welke volgorde en hoe ze dat doen.

Tekenen met kleuters?

Kleuters kunnen tegenwoordig beter

overweg met een tablet dan met potlood en papier.

Ze swipen van jongs af aan.

Niet alle kinderen krijgen tekenen,
 schilderen en knutselen van huis uit mee.

Niet alle kinderen kiezen uit zichzelf voor tekenen.

Vooral deze kinderen kunnen we inspireren en stimuleren  

door toch met potloden aan de gang te gaan.

Soms zitten er onverwachte talentjes tussen.

In 2004 zijn we gestart met tekenlessen in één groep 3.

Waarom groep 3?

Eigenlijk alleen omdat de leerkracht die voor groep 3 stond

mijn ideeën wel wilde uitproberen.

Wat al snel duidelijk werd was dat het werktempo in groep 3 erg hoog ligt.

Met moeite wordt alle lesstof behandeld.

Ik wilde onderzoeken of we kleuters beter konden voorbereiden

 op het schrijven door middel van tekenen.

De kinderen hebben immers in beide gevallen een potlood in hun handen.

 
Na een aantal jaren tekenles in groep 3
zijn we in 2008 gestart met wekelijkse tekenlessen voor kleuters.
Eerst in 1 klas en in het jaar daarop, in alle 4 de parallelklassen.
Inmiddels zijn er 8 kleuterklassen die meedoen van 3 verschillende scholen.

 

We begonnen met een handje vol ideeën én schrijfdans. 

Met grote vellen papier, wasco én muziek 
zijn eerst de bekende schrijfdans oefeningen gedaan.

 

In het eerste jaar zijn de eerste nieuwe verhalen geschreven 

én de eerste nieuwe opdrachten ontwikkeld. 
De basis waren schrijfdans-achtige-oefeningen.

Onder invloed van Stichting Schrift 
zijn de opdrachten in de loop der tijd veranderd.

We zijn bv. steeds kleiner gaan werken.
In bijna iedere opdracht zit wel een plaatje om in te kleuren,
een arceeropdracht of er is een oefening.

  
De kinderen tekenen allemaal op A4 formaat.
Dat is ook om de kosten laag te houden.
 
 

Sommige verhalen en opdrachten zijn gelijk 'af'.

                     Aan andere verhalen en opdrachten wordt elke keer wat gesleuteld.

Soms komen de ideeën pas als de opdracht een keer is uitgevoerd.

Kortom de lessen zijn nog in ontwikkeling.

Er komen ook nog steeds lessen bij 
maar zo langzamerhand worden ook bestaande verhalen
en / of opdrachten hergebruikt.

De meeste kinderen doen de opdrachten goed mee.
Ze vinden de lessen leuk en doen zichtbaar hun best.
In het begin zijn de resultaten nog onzeker en onwennig.

Een enkel kind vind tekenen helemaal niets en wordt er 'moe' van...
Het duurt even voor ze "tekenspierballen"hebben.

Kan een kind de oefening nog niet maken 
dan doen we de oefening samen!!
Door de oefening samen te doen 
is er geen drempel voor de kinderen.

Het resultaat van de tekening laat ik los.
Het gaat er mij om dát ze tekenen
en niet hoe de tekening eruit ziet.

 

We werken klassikaal:
zo komt ieder kind in aanraking met potlood en papier.
Niemand komt er onderuit...
Ik let extra op de zithouding en de pengreep.



De belangrijkste regels bij tekenen zijn:
1 We werken stil 
Dat is om makkelijker in de rechterhersenhelft te komen
waardoor je beter kan tekenen.
2 Er wordt niet gelopen. 
Zo hou ik oa. beter overzicht, zeker in de grotere klassen
maar het is vooral de bedoeling 
dat de kinderen in hun fantasie komen.
Dat ze gaan fantaseren op papier.

 

De lessen duren ongeveer een half uur inclusief het praatje vooraf.

De snelle kinderen zijn dan al klaar 

en hebben vaak al aanwijzingen gekregen 
om nog wat meer van de tekening te maken.
Ze mogen ook op de achterkant van het papier verder tekenen.

De langzame kinderen kunnen altijd nog even doorgaan.

Niet alleen het tekenen maar ook het klassikaal en stil werken 

zijn een voorbereiding voor groep 3.

Het is apart om te zien hoe kinderen omgaan met kleur.

Ze willen vaak één specifiek kleur voor een onderdeel van de tekening.

Of ze wachten op het potlood als een ander die kleur net gebruikt.

Of ze lopen naar een ander tafeltje en halen daar het potlood weg.
Of ze grissen het potlood uit iemands handen zonder te vragen!

Het gebruik van kleur luistert blijkbaar heel erg nauw.

 De volgorde van inkleuren is blijkbaar ook belangrijk
want de kinderen beginnen niet uit zichzelf 
aan een ander stukje van de tekening met een andere kleur.

 

Wat verder opvalt is dat een vlak 

niet heel precies ingekleurd hoeft te worden.

Het aangeven van de kleur is vaak al genoeg.
Om het kind meer aandacht en precisie voor zijn werk bij te brengen
ga ik op een gegeven moment wel kijken naar hoe het ingekleurd is
maar dat hangt ook erg af van het kind.

 

Dave Devries ontdekte dat op het moment 

dat een kind zijn tekening weg legt de tekening ook 'af ' is. 

Kindertekeningen zijn, volgens hem, 
genadeloos eerlijk en feilloos getekend.

Er staat niets te veel op.

Wat merkt groep 3 van de tekenlessen bij de kleuters?

In het verleden begon groep 3 rond de herfstvakantie met de schrijflessen.
De afgelopen jaren is groep 3
 gelijk aan het begin van het schooljaar begonnen met schrijven.
Dat is een voordeel van 6 weken.

De kinderen pakken het schrijven redelijk snel op.
De resultaten zijn gelijk vrij goed.
Half februari is groep 3 met het laatste schrijfschrift begonnen.
 Er is dus ruim de tijd dat schrift door te werken en om dingen te herhalen.

In voorgaande jaren waren de schrijfschriften 
net nog niet uit aan het eind van groep 3.

Het is niet goed in te schatten wat de waarde van de tekenlessen is.
Als er een kind nieuw is in de klas bv door een verhuizing
kunnen we een beetje vergelijken
maar ook dan is het afhankelijk van de ontwikkeling van dat kind.

Door te tekenen trainen we onze hersenen
en ons probleemoplossend vermogen.

Tekeningen zijn puzzeltjes die opgelost moeten worden.

Hoe zet ik op papier wat ik in mijn hoofd heb?

In een tekening is alles mogelijk, want fantasie kent geen grenzen

De tekenlessen geven structuur aan het tekenen.
Op school wordt vaak gezegd:
 maak maar een lente of een wintertekening enz.
of de kinderen blijven hartjes tekenen en prinsessen.
Nu worden er bij elk thema tekeningen gemaakt 
en worden ze uitgedaagd om andere onderwerpen
 te tekenen dan ze uit zichzelf zouden kiezen.

Tekenen is niet alleen een motorische oefening
het is ook een non verbale uitingsvorm.
Het werkt helend en therapeutisch.

Als kinderen het tekenen ontdekken
 kunnen ze het thuis en overal toepassen.
Het is gewoon een leuke hobby die niet duur hoeft te zijn
en binnen ieders bereik ligt

en... jong geleerd is oud gedaan.