Marc Chagall 1887-1985

Het werk van Marc Chagall is magisch. 
Chagall lijkt zich te verliezen in een droomwereld. 
Zijn schilderijen zijn kleurrijk en eigenzinnig. 
Hij schilderde intuïtief, vanuit zijn hart!

My Russia will love me too

Hij zei: "Als ik vanuit het hart schep, werkt bijna alles; 
als het uit het hoofd komt, bijna niets." 

Zelfportret met 7 vingers

Chagall was de "eerst geborene" 

in een arm joods gezin van negen kinderen, in Rusland.'

Hij werd ook levenloos geboren

door hem in koud water te dompelen ging hij ademhalen.

Dit verklaard mogelijk het "niet geaard" zijn

van zijn onderwerpen in zijn schilderijen

Zijn moeder was heel belangrijk voor hem. 

Zij stimuleerde hem om tekenles te nemen 

en Chagall ontwikkelt al snel een heel eigen stijl.

Door die tekenlessen werd zijn wereld groter

en ontsteeg hij zijn dorp en zijn land.

Hij verhuisde naar Parijs...

Aleko

Chagall leefde in een roerige tijd.
Hij maakte de Russische revolutie, beide wereldoorlogen, 
de Duitse onderdrukking van de Joden aan den lijve mee.

Parijs door het raam

Hij haalde zijn inspiratie uit de Russische volkskunst, 

 uit zijn jeugd en de rol van het Jodendom hierin,

uit zijn dorp in Vitebsk, zijn geliefde Bella, de Bijbel en muziek.  

Hij combineerde dat met andere stijlen 

waarmee hij in Parijs in contact kwam. 

 Chagalls werk werd zeer uitbundig van kleur. 
 Hij schilderde, maakte glas in lood, muurschilderingen, 
keramiek en boekillustraties.

Hij maakte kunst van zijn jeugd.

Bella met witte kraag

Op bijna elk schilderij van kunstenaar Marc Chagall staat wel een dier:

Koeien, vogels, vissen en veel geiten. 

De dieren verwijzen naar zijn jeugd.

the farmyard

Personages en dieren zweven vaak in zijn werk 
en sommige elementen lijken buiten proportie. 
Zijn onderwerpen zijn niet echt 'ge-aardt'. 
Ze lijken nooit echt op één plek te zijn geworteld.

Zijn werk geeft ons hoop

 ondanks de dreiging van oorlog, fascisme en racisme.

Het blauwe circus

Chagall werd de belangrijkste kunstenaar ter wereld in zijn tijd.

Hij kreeg zelfs, tijdens zijn leven, een eigen museum!

en er kwam een tekening van hem op de cover van Time!

Hoe vertalen we deze kunstenaar naar de kleuters?
Er zijn verschillende boeken over Chagall voor kinderen.
Daar kan je inspiratie uit halen:

Marc Chagall schilderde veel huizen 

'Het Rode Huis', 'Straat in het Dorp', 'Het Blauwe Huis', 'Ik en het dorp' 

De schilderijen van huizen zijn herinneringen 

aan de huizen in de straten van Vitebsk.

Teken voor de opdracht een gebogen lijn op het papier

teken daar huizen op en struiken en bomen

doe dit in een andere hoek ook 

en laat iets door de lucht zweven, bv een vis.

Chagall maakte voor meerdere kerken glas in lood vensters.

die bekend staan als ‘glasramen van vrede’. 

Zijn glasramen zijn symbolen van licht en hoop 

Detail:

 

Met de kinderen kan je een werkstuk maken als hieronder.
Gebruik transparant papier voor het kerkraam
Laat de kinderen hun handen omtrekken 

en uitknippen uit gewoon wit papier
Laat de 2 handen naar elkaar reiken.
Maak er een kerkraam van met een zwart frame.

Of teken glas in lood achtige lijnen bij de handen 

en kleur het geheel in:

Chagall schilderde graag over een nieuw begin. 

 Veel van zijn schilderijen gaan over bruidsparen 

zonsopgangen en hanen! 

Hanen zijn een terugkerend thema in het werk van Chagall

Het bruidspaar met de haan

Onderstaande opdracht met de haan

lijkt op deze opdracht met de pauw.

Knip een eenvoudige haan uit 

en plak het werkstuk op een groot vel (gekleurd) papier.

Laat de kinderen elk een veer maken.

Maak de veren van de haan zo kleurrijk mogelijk.

Chagall groeide op met muziek.

Muziek en de viool komen vaker terug in zijn werk.

De violist is een heel bekend werk van Chagall 

en kan een aanleiding zijn voor een tekenles met muziek

De violist

Je kan de kleurplaat van de violist gebruiken voor de kleuters.

Kleur de violist netjes in en teken er huizen bij, vliegende vissen ed.

Willen de kinderen zelf een violist tekenen 

dan is dat natuurlijk geweldig.

De film: the fiddler on the roof 

geeft een inkijkje in het joodse leven van die tijd.

Jeroen Krabbe over Chagall

Hier vind je meer over de bekendste 10 schilderijen van Chagall

Handschrift

Er is een nieuw boek (september 2023) 

over schrijven van Freek Turlings.

Dat boek is de aanleiding voor deze blog.

Er zijn al langer zorgen over het handschrift van onze kinderen.

Op veel scholen worden oefeningen gedaan

als voorbereiding voor het schrijven.

Krullenbol en Schrijfdans zijn de bekendste methodes.

En/of er worden werkbladen gebruikt zoals hieronder.

Schrijfdans en de werkbladen oefenen één bepaalde beweging

terwijl woorden gemiddeld uit 5 lettertekens bestaan

die uit alle mogelijke bewegingen bestaan.

Kinderen leren iets aan wat ze later weer af moeten leren. 

Krullenbol en schrijfdans beginnen groot 

en hebben lessen om met twee handen tegelijk te oefenen.

Ik vind dat eigenlijk meer oefeningen voor peuters.

met twee handen tekenen

Mijn ervaring is dat de meeste kleuters 

best met gewone potloden kunnen werken.

Een enkel kind heeft problemen met de motoriek

en dan is er mogelijk meer aan de hand.

We gebruiken voor de kleuters vaak te dik kleur- en schrijfmateriaal 

waardoor het buigen en strekken vanuit de vingers moeilijk  is.

De beweging die gemaakt wordt bij schrijven is ongeveer 1 cm.

Gebruiken we te dik materiaal dan dwingen we het kind min of meer 

om vanuit de schouders te werken.  

Al vanaf de jaren '60’ van de vorige eeuw is bekend 

dat de schouder-motoriek en de hand-vingermotoriek 

onafhankelijk van elkaar worden aangestuurd. 

We hoeven dus niet eerst de schouder-motoriek te ontwikkelen

 voor we aan de fijne motoriek toekomen.

En we hoeven zeker geen propjes te maken ed

als voorbereidende schrijfoefening 

Hoe is dit alles zo ontstaan?
ergens/ooit heeft men geconcludeerd, 

dat kinderen die niet goed schrijven 

over een ‘slechte motoriek’ beschikken. 

Deze conclusie maakte dat we 

 motorische oefeningen gingen doen voor het schrijven.

Het grote misverstand is, volgens Stichting Schrift  

dat het geen slechte motoriek is, 

die het verkeerde schrijven veroorzaakt,

maar de lettervormkennis!

Hoe is een letter precies opgebouwd.

 

De inzichten van Stichting Schrift 

zijn meegenomen in deze tekenlessen.

Zo is er bij elke tekenles een klein kleurplaatje

die ingekleurd mag worden met kleine rondjes. 

en zijn er oefeningen als voorbereiding op het schrijven.

Het rondjes kleuren oefent de kleine ronde bewegingen

die nodig zijn bij het schrijven.

cirkels tekenen

 Sommige oefeningen sluiten aan 

bij de natuurlijke tekenontwikkeling van kinderen.

Zoals cirkels tekenen en dwarslijnen.

Of we doen iets met arceren.

Arceren geeft gevoel voor de afstand tussen de letters.

 De luie 8 is een goede oefening 

voor samenwerking tussen de linker en rechterhersenhelft

En er zijn oefeningen en opdrachten die een beeld geven

 van de ontwikkeling van de kinderen.

We tekenen regelmatig streepjes 

omdat dat de belangrijkste letteronderdelen zijn  

Vaak kan er nog iets bijgetekend worden naar eigen inzicht. 

De lessen sluiten aan bij bekende prentenboeken

en/of regelmatig terugkerende thema's. 

Een oefening die maakt dat de kinderen 

gebogen en rechte letterdelen gaan herkennen is 

de opdracht van de loodgieter

Voor de opdracht kleuren we de rechte stukken pijp rood 

en de gebogen stukken blauw (of andersom).

Geef ieder kind een extra scherp rood en blauw potlood.

Teken er nog iets bij wat met water te maken heeft.

Kleur Bob de Bouwer netjes in met kleine rondjes.

Vrienden maken op school

 

De eerste schooldag komt er weer aan.
Dat is altijd een spannende tijd.
De eerste schoolweken zijn belangrijke weken
voor het vormen van een hechte groep.
Voor de kinderen zijn de eerste weken belangrijk
voor het vinden van vrienden en voor de rangorde in de klas.

Teken jezelf met je vriend(in)

teken handen 

Onderstaand verhaal van facebook is makkelijk te realiseren
op het schoolplein én elders

Een moeder was bij de school van haar zoon,

en ze zag een gekleurde bank op het schoolplein.

Ze vroeg aan haar zoon of dit de enige plek was om te zitten...

Hij zei: ' Nee, dat is de bank voor vrienden.

Als je eenzaam bent of als je niemand hebt om mee te spelen

dan kan je daar op gaan zitten,

en komen andere kinderen vragen of je met hun wilt spelen."

De moeder vroeg: Heb je het zelf wel eens gebruikt?

Hij zei: ' Ja aan het begin van het nieuwe schooljaar toen ik hier nieuw was.

Ik zat daar en een andere jongen kwam me vragen om met hem te spelen.

Hier werd ik blij van.

En nu als ik daar iemand zie zitten, vraag ik ze om met mij spelen "

wat doe je samen met je vrienden

Een manier om te monitoren 

of er kinderen buiten de boot vallen is de volgende.

De leerkracht in een hogere klas vroeg elke week aan de kinderen 

om op te schrijven wie hun beste vriend was

en met wie ze wilden spelen.

De briefjes werden verzameld 

De leerkracht keek niet naar wie er populair was

maar keek naar wie er nooit genoemd werd.

Als je dat weet kan je dat kind in de gaten houden.

Op internet kwam ik dit spel tegen.

Iedere morgen ligt er bij één kind een rode dobbelsteen in de la. 

Dit kind is de hele dag de kanjer. 

Hij/zij geeft complimenten, is behulpzaam, zorgzaam
 én geeft het goede voorbeeld. 

Maar... niemand weet wie het is. 

De bedoeling is om elkaar op het verkeerde been te zetten 

door zelf ook een kanjer te zijn.

 Aan het eind van de dag raden de kinderen

 wie ze denken dat het is en mag de echte kanjer opstaan. 

Het is een leuke manier om sociale vaardigheden te oefenen. 

Wil je tekenen over vrienden?

Teken dan mee:

Maak een tekening van jezelf voor een vriendenslinger

  

Andy Goldsworthy

Andy Goldsworthy (26 July 1956) 

is een landschapskunstenaar.

Hij is beeldhouwer, fotograaf en milieuactivist.

De meeste werken van Goldsworthy zijn kleinschalig en tijdelijk

en worden uiteindelijke meegenomen door de elementen:

wind, water en de tijd...

Hij werkt oa met stenen:

Hij gebruikt in de meeste gevallen

zijn handen en gevonden gereedschap 

om de materialen voor te bereiden en te rangschikken. 

Hij kiest voor materialen die verouderen en vergaan.

Zijn thema lijkt tijdelijkheid, vergankelijkheid en kwetsbaarheid.

 

Hier vind je een paar voorbeelden van zijn kunst 

die kleuters eventueel na kunnen maken

Hij werkt met bladeren en bloemen...

met natuurlijke materialen in een natuurlijke omgeving.

Een steen "beplakt" met geel en groen blad

hieronder een tak met geel blad:

Als hij aan het werk is wordt er gefilmd 

Er worden foto's gemaakt

voor fotoboeken, zo verdient hij oa zijn geld.

Hij grijpt met zijn kunst tijdelijk in, in het landschap

het is fascinerend...

Hij werkt met takken

In de kringloop kwam ik een boek van hem tegen

dat boek heb ik uiteindelijk laten liggen 

vanwege te duur, verkleurd en niet helemaal geschikt voor mijn doel...

Al googlend naar geschikte foto's van zijn werk 

kwam ik lesjes voor kinderen tegen

en dát is weer leuk voor deze blog.

Bespreek de kunstenaar, 

plan een dagdeel naar buiten met de kinderen ,

verzamel takjes, steentjes, dennenappels, bloemen, (herfst) blad

Laat ze buiten of binnen een vorm leggen met de gevonden materialen.

Het lijkt op het werken met loosparts. 

Teken een spiraal op een blad papier of op straat, 

verzamel bladeren

en lijm/leg de bladeren op de spiraal.

Leg alles vast op foto.

Takken vlechten:

Takken neerleggen:

In de zandbak een kunstwerk maken:

Kijk hier voor meer ideeen 

en Hier

Hier  en hier