Arceren en kleuren

Arceren en inkleuren 

vormen de basis van de eerste schrijfoefeningen 

van de schrijf methode Schrift.

De oog-handcoördinatie wordt door het arceren geoefend.  

Arceren is een goede oefening 

voor het trekken van rechte lijnen en evenwijdige neerhalen. 

De belangrijkste letterdelen zijn de neerhalen.

Er kan gearceerd worden met rondjes, ellipsen, kruisjes enz.                 

De oefeningen zorgen ervoor dat het kind later aandacht krijgt 

voor de juiste letterafstand en letterromphoogte.

Het arceren wordt gekoppeld aan het leren kleuren.
                Kleuren is niet altijd iets dat kinderen al van zichzelf kunnen.                             
Kleuren wordt als basisvaardigheid verwacht 

maar wordt niet aangeleerd en begeleid.

Waarom worden er rondjes gekleurd?

 Het kleuren met kleine, ronddraaiende bewegingen zonder  plekjes open te laten,  

oefent de gebogen lijndelen die tijdens het schrijven nodig zijn.

Het oefenen van kleine bewegingen,

 kleiner dan 1 cm zijn nodig voor het schrijven.

We zien kinderen het meest heen en weer kleuren, vanuit de schouder en de pols.

Het potlood raakt makkelijk twee keer dezelfde plek, 

ook kan het zijn dat er plekken niet geraakt worden, 

er blijven dan open plekken in het kleurwerk.

Met kleine ronddraaiende bewegingen is dit niet mogelijk.  

De hand wordt regelmatig verplaatst

 als we met ronddraaiende bewegingen kleuren.

Dit is precies wat met schrijven ook gebeurt.

Door te kleuren met kleine, ronddraaiende bewegingen 

hebben we meer controle over het potlood.

De bewegingssnelheid is gelijkmatiger.

Zo leert het kind dat het potlood niet alleen maar heen-en-weer verplaatst kan worden 

maar dat er zijn meer bewegingen mogelijk zijn. 

Vaak zijn kinderen met een slecht handschrift 

ook onnauwkeurig bij het tekenen.

Door het kind te leren kleuren

 met kleine ronddraaiende bewegingen krijgt het meer beheersing 

over het te kleuren vlak, dit versterkt het ‘grafisch zelfbewustzijn’.

Het 'heen-en-weer-kleuren' kan hardnekkig zijn. 

Het kind is het niet gewend om vanuit de vingers te werken.

Het is belangrijk dat kinderen vanaf het begin

 leren om nauwkeurig waar te nemen,

 nauwkeurig uit te voeren én nauwkeurig te controleren.

De grote vraag na het inkleuren van een kleurvlak is 

of er nog witte plekjes te zien zijn.  

   De witte plekken moeten alsnog worden ingekleurd.
Keur geen vlakken goed waar nog iets aan mankeert.
Een nauwkeurige houding is net zo belangrijk als de oefening zélf.

Voor het inkleuren gelden de volgende kwaliteitscriteria:

1. Binnen de lijntjes kleuren

2. Geen witte plekjes overlaten

3. Egaal inkleuren

4. Rondjes zo klein, dat je ze niet meer terugziet

5. Bij toonverloop, traploze toonovergang

Voor arceren gelden de volgende kwaliteitscriteria:

1. Alle lijntjes even recht (of even gebogen)

2. Alle lijntjes op gelijkmatige afstand (gelijke spatie)

3. Alle lijntjes evenwijdig

4. Geen lijntjes door de buitenlijnen

5. Geen lijntjes op enige afstand van de buitenlijnen

Handschrift

Er is een nieuw boek (september 2023) 

over schrijven van Freek Turlings.

Dat boek is de aanleiding voor deze blog.

Er zijn al langer zorgen over het handschrift van onze kinderen.

Op veel scholen worden oefeningen gedaan

als voorbereiding voor het schrijven.

Krullenbol en Schrijfdans zijn de bekendste methodes.

En/of er worden werkbladen gebruikt zoals hieronder.

Schrijfdans en de werkbladen oefenen één bepaalde beweging

terwijl woorden gemiddeld uit 5 lettertekens bestaan

die uit alle mogelijke bewegingen bestaan.

Kinderen leren iets aan wat ze later weer af moeten leren. 

Krullenbol en schrijfdans beginnen groot 

en hebben lessen om met twee handen tegelijk te oefenen.

Ik vind dat eigenlijk meer oefeningen voor peuters.

met twee handen tekenen

Mijn ervaring is dat de meeste kleuters 

best met gewone potloden kunnen werken.

Een enkel kind heeft problemen met de motoriek

en dan is er mogelijk meer aan de hand.

We gebruiken voor de kleuters vaak te dik kleur- en schrijfmateriaal 

waardoor het buigen en strekken vanuit de vingers moeilijk  is.

De beweging die gemaakt wordt bij schrijven is ongeveer 1 cm.

Gebruiken we te dik materiaal dan dwingen we het kind min of meer 

om vanuit de schouders te werken.  

Al vanaf de jaren '60’ van de vorige eeuw is bekend 

dat de schouder-motoriek en de hand-vingermotoriek 

onafhankelijk van elkaar worden aangestuurd. 

We hoeven dus niet eerst de schouder-motoriek te ontwikkelen

 voor we aan de fijne motoriek toekomen.

En we hoeven zeker geen propjes te maken ed

als voorbereidende schrijfoefening 

Hoe is dit alles zo ontstaan?
ergens/ooit heeft men geconcludeerd, 

dat kinderen die niet goed schrijven 

over een ‘slechte motoriek’ beschikken. 

Deze conclusie maakte dat we 

 motorische oefeningen gingen doen voor het schrijven.

Het grote misverstand is, volgens Stichting Schrift  

dat het geen slechte motoriek is, 

die het verkeerde schrijven veroorzaakt,

maar de lettervormkennis!

Hoe is een letter precies opgebouwd.

 

De inzichten van Stichting Schrift 

zijn meegenomen in deze tekenlessen.

Zo is er bij elke tekenles een klein kleurplaatje

die ingekleurd mag worden met kleine rondjes. 

en zijn er oefeningen als voorbereiding op het schrijven.

Het rondjes kleuren oefent de kleine ronde bewegingen

die nodig zijn bij het schrijven.

cirkels tekenen

 Sommige oefeningen sluiten aan 

bij de natuurlijke tekenontwikkeling van kinderen.

Zoals cirkels tekenen en dwarslijnen.

Of we doen iets met arceren.

Arceren geeft gevoel voor de afstand tussen de letters.

 De luie 8 is een goede oefening 

voor samenwerking tussen de linker en rechterhersenhelft

En er zijn oefeningen en opdrachten die een beeld geven

 van de ontwikkeling van de kinderen.

We tekenen regelmatig streepjes 

omdat dat de belangrijkste letteronderdelen zijn  

Vaak kan er nog iets bijgetekend worden naar eigen inzicht. 

De lessen sluiten aan bij bekende prentenboeken

en/of regelmatig terugkerende thema's. 

Een oefening die maakt dat de kinderen 

gebogen en rechte letterdelen gaan herkennen is 

de opdracht van de loodgieter

Voor de opdracht kleuren we de rechte stukken pijp rood 

en de gebogen stukken blauw (of andersom).

Geef ieder kind een extra scherp rood en blauw potlood.

Teken er nog iets bij wat met water te maken heeft.

Kleur Bob de Bouwer netjes in met kleine rondjes.

Wormen

groep 1-2

Het is voorjaar, het thema is bloemetjes en bijtjes.
Kriebelbeestjes staan centraal deze keer

en vandaag gaat het over wormen.
Kinderen vinden wormen vaak erg interessant.

.

Wormen zijn belangrijke dieren voor de aarde.

Als we op straat lopen beseffen we niet 

dat er in de grond hard gewerkt wordt.

Wormen eten half verteerde blaadjes en dode beestjes.

Het zijn de grote opruimers in de natuur.

Ze brengen lucht in de aarde door de gangen die ze graven.

De wormenpoep zorgt voor luchtige, losse, vruchtbare aarde.

Wormen hebben een kop en een staart 

en een verdikt gedeelte in het midden: het zadel.

Ze hebben geen ogen en oren en geen pootjes.

Een worm bestaat uit segmenten.

We zien de segmenten als streepjes.

Hoe ouder een worm hoe meer segmenten hij heeft.

Een worm kan wel 6 jaar oud worden en 30 cm lang.

Dat is wel uitzonderlijk!

We gaan de segmenten tekenen.

We tekenen streepjes in het lijfje.

Het is een arceer oefening.

Arceren is een goede oefening voor het trekken van rechte lijnen

 en evenwijdige neerhalen. 

De belangrijkste letterdelen zijn de neerhalen.

Op het blaadjes staat een worm die gedeeltelijk boven de grond komt.

Als de streepjes in het lijfje boven de grond zijn getekend 

dan mag de worm onder de grond getekend worden.

We tekenen daar ook streepjes in.

Er zijn een paar variaties:

In het verhaaltje komen ook de vijanden van de wormen:

de mol en de vogels ter sprake.

In de tekeningen verschijnt daardoor ook hier en daar een molletje:

Er worden kriebelbeestjes getekend in de grond:

En bloemen, gras, de lucht en een zonnetje boven de grond:

Bij het thema kriebelbeestjes passen ook deze dieren:

De bij

De kikker

De slak

Spinnen

De mooiste vis in de zee helpt een ander 3

groep 1-2

Er zijn verschillende boeken van mooiste vis.
Voor de 3de tekenles gebruik ik het verhaal uit het bovenstaande boek.



 Sinds Regenboog zijn prachtige schubben 
gedeeld heeft met de andere vissen, 
zijn ze vrienden geworden. 
Op een dag duikt er een kleine, verdwaalde vis op in de vriendengroep.



De kleine vis wil graag bij Regenboog en zijn vriendjes blijven, 
maar hij wordt weggejaagd. 
Regenboog weet nog hoe het voelt om alleen te zijn
en houd de kleine vis in de gaten.
Als er een grote haai op hen afkomt helpt Regenboog de kleine vis.



Vandaag gaan we de grote gemene vis tekenen.
De opdracht vond ik bij Krokotak.

We gaan streepjes tekenen in de vinnen en in de staart. 

Arceren is een goede oefening 

voor het trekken van evenwijdige neerhalen. 

De belangrijkste letterdelen zijn nl. de neerhalen.

Het is de bedoeling dat de streepjes
 van lijn tot lijn getekend worden,
er niet overheen gaan of er te veel binnen blijven,
dat de kinderen secuur leren werken. 
De tekening mag zo gedraaid worden
dat er inderdaad neerhalen gemaakt kunnen worden.

De vis mag worden ingekleurd:

Actieboek: Kleine IJsbeer in de tropen

Binnenkort is er weer een actieboek te koop.

Sinds 2017 wordt er een klassiek prentenboek

voor een klein prijsje verkocht

om kinderen te laten opgroeien met mooie boeken.

Vanaf 12 mei ligt de klassieker: Kleine IJsbeer in de tropen 

in de boekhandel voor € 3,- 

Hans de Beer debuteerde met 

Een ijsbeer in de tropen en viel gelijk in de prijzen.

Het boek verscheen in 35 talen

er zijn ruim 10 miljoen boeken over Lars verkocht. 

En er zijn inmiddels al 12 avonturen van Lars verschenen, 

 in elk deel sluit hij vriendschappen met nieuwe dieren. 

In IJsbeer in de tropen zien we 

een kleine ijsbeer afdrijven op een ijsschots.

Hij kom van een witte wereld in een wereld vol kleur, 

planten en bloemen en andere dieren.

Hij raakt bevriend met Hippo het nijlpaard die hem helpt... 

Je kan het boek natuurlijk gewoon voorlezen

Maar je kan er ook een gezellige middag van maken

met knutselwerkjes en een lekker ijsje

Zijn de kinderen erg geintresseerd in ijsberen

dan zijn er behalve de boeken van Hans de Beer

nog andere boeken over ijsberen:

Een Knuffelboek:

De Baby IJsbeer:

De laatste IJsbeer

De grote beesten, de ijsbeer:

De ijsbeer:

Wil je tekenen?

Teken dan mee:

Je kan deze tekening maken 

van een ijsbeer met jong in het water.

De tekenopdracht is:

trek de golfjes van de zee in een vloeiende beweging over,

begin bij de stip.

Het is een oefening voor het golfje van de letter r.

Teken meer ijsschotsen zoals hier bij de pinguins 

Of teken een kleurig landschap in de verte 

waar Lars voorbij komt.

Maak de vacht van Lars lekker fluffie.

Teken streepjes op de plaats van de stippels.

Arceren is een goede oefening 

voor het trekken van rechte lijnen en evenwijdige neerhalen. 

De belangrijkste letterdelen zijn de neerhalen.

Zoals hier bij de zeehondjes.