Om een klas te organiseren
zijn er regels nodig die de kinderen gaandeweg leren.
Een paar van die regels zijn:
Een andere regel is deze:
Het is zo vanzelfsprekend dat kinderen op school hun vinger opsteken
als ze iets willen zeggen of vertellen.
Dit is vooral om te voorkomen dat iedereen door elkaar praat
en het is voor de leerkracht handig om het overzicht te bewaren.
We gebruiken het vinger opsteken alleen op school.
Thuis moedigen we het praten en vragen stellen juist aan als ouders
en tot 4 jaar redden alle kinderen zich uitstekend
zonder hun vinger op te steken.
Ze mogen praten wanneer ze willen
en ze hoeven niet stil te zijn.
Wat willen we de kinderen eigenlijk leren met het opsteken van de vinger?
Leren we ze beter naar anderen te luisteren?
Of leren we de kinderen dat iedereen wat mag zeggen?
Of leren we ze stil te zijn als een ander iets wil zeggen?
Kinderen die hun vinger opsteken
denken vanaf dat moment alleen nog aan hun vinger.
Want bij die vinger hoort een vraag of een opmerking.
Vaak krijgen kinderen die hun vinger opsteken niet direct een beurt.
Ze moeten wachten én onthouden wat erbij hun vinger hoort.
Ze volgen het gesprek niet goed meer,
horen niet wat de ander zegt of vraagt.
Het is ook niet meer nodig om op te letten.
De leerkracht bepaalt namelijk wie er wanneer de beurt krijgt.
Het is pas echt frustrerend wanneer een kind eindelijk wat kan zeggen,
en de opmerking die hij wilde maken niet meer relevant is
of als hij zijn opmerking vergeten is…
Je vinger opsteken is dan eerder belemmerend
dan stimulerend.
Je kan met elkaar afspreken
dat er alleen nog vingers opgestoken mogen worden
bv als er ergens over gestemd wordt
of wanneer je niet goed kan zien of een ander al klaar is met praten
of op het punt staat iets te zeggen.
De kinderen leren (zonder vinger) een gesprek te voeren
zoals dat gaat in het dagelijkse leven
en ze leren al doende naar elkaar te luisteren.
De ervaring is dat kinderen elkaar ook gaan corrigeren.
Er zijn eigenlijk best veel handgebaren mogelijk met 1 vinger...
Kinderen die hun vinger opsteken,
weten het antwoord vaak en zijn snel.
Het zijn leerlingen die graag hun best willen doen.
Degenen die niet zo gretig zijn, weten het antwoord niet,
of ze zijn bang om fouten te maken,
of ze willen niet de wijsneus zijn
of ze blijven liever op de achtergrond.
Voor alle leerlingen geldt dat ze het meest leren als ze actief meedenken.
Er zijn meer manieren om kinderen een beurt te geven.