Kleuters kunnen tegenwoordig beter
overweg met een tablet dan met potlood en papier.
Ze swipen van jongs af aan.
Niet alle kinderen krijgen tekenen,
schilderen en knutselen van huis uit mee.
schilderen en knutselen van huis uit mee.
Niet alle kinderen kiezen uit zichzelf voor tekenen.
Vooral deze kinderen kunnen we inspireren en stimuleren
door toch met potloden aan de gang te gaan.
Soms zitten er onverwachte talentjes tussen.
In 2004 zijn we gestart met tekenlessen in één groep 3.
Waarom groep 3?
Eigenlijk alleen omdat de leerkracht die voor groep 3 stond
mijn ideeën wel wilde uitproberen.
Wat al snel duidelijk werd was dat het werktempo in groep 3 erg hoog ligt.
Met moeite wordt alle lesstof behandeld.
Ik wilde onderzoeken of we kleuters beter konden voorbereiden
op het schrijven door middel van tekenen.
De kinderen hebben immers in beide gevallen een potlood in hun handen.
Na een aantal jaren tekenles in groep 3
zijn we in 2008 gestart met wekelijkse tekenlessen voor kleuters.
Eerst in 1 klas en in het jaar daarop, in alle 4 de parallelklassen.
Inmiddels zijn er 8 kleuterklassen die meedoen van 3 verschillende scholen.
We begonnen met een handje vol ideeën én schrijfdans.
Met grote vellen papier, wasco én muziek
zijn eerst de bekende schrijfdans oefeningen gedaan.
In het eerste jaar zijn de eerste nieuwe verhalen geschreven
zijn eerst de bekende schrijfdans oefeningen gedaan.
In het eerste jaar zijn de eerste nieuwe verhalen geschreven
én de eerste nieuwe opdrachten ontwikkeld.
De basis waren schrijfdans-achtige-oefeningen.
De basis waren schrijfdans-achtige-oefeningen.
We zijn bv. steeds kleiner gaan werken.
In bijna iedere opdracht zit wel een plaatje om in te kleuren,
een arceeropdracht of er is een oefening.
In bijna iedere opdracht zit wel een plaatje om in te kleuren,
een arceeropdracht of er is een oefening.
De kinderen tekenen allemaal op A4 formaat.
Dat is ook om de kosten laag te houden.
Sommige verhalen en opdrachten zijn gelijk 'af'.
Aan andere verhalen en opdrachten wordt elke keer wat gesleuteld.
Soms komen de ideeën pas als de opdracht een keer is uitgevoerd.
Kortom de lessen zijn nog in ontwikkeling.
Er komen ook nog steeds lessen bij
maar zo langzamerhand worden ook bestaande verhalen
en / of opdrachten hergebruikt.
Er komen ook nog steeds lessen bij
maar zo langzamerhand worden ook bestaande verhalen
en / of opdrachten hergebruikt.
De meeste kinderen doen de opdrachten goed mee.
Ze vinden de lessen leuk en doen zichtbaar hun best.
In het begin zijn de resultaten nog onzeker en onwennig.
Een enkel kind vind tekenen helemaal niets en wordt er 'moe' van...
Het duurt even voor ze "tekenspierballen"hebben.
Kan een kind de oefening nog niet maken
dan doen we de oefening samen!!
Door de oefening samen te doen
is er geen drempel voor de kinderen.
Het resultaat van de tekening laat ik los.
Het gaat er mij om dát ze tekenen
en niet hoe de tekening eruit ziet.
We werken klassikaal:
zo komt ieder kind in aanraking met potlood en papier.
Niemand komt er onderuit...
Ik let extra op de zithouding en de pengreep.
De belangrijkste regels bij tekenen zijn:
1 We werken stil
Dat is om makkelijker in de rechterhersenhelft te komen
waardoor je beter kan tekenen.
2 Er wordt niet gelopen.
Zo hou ik oa. beter overzicht, zeker in de grotere klassen
maar het is vooral de bedoeling
dat de kinderen in hun fantasie komen.
Dat ze gaan fantaseren op papier.
De lessen duren ongeveer een half uur inclusief het praatje vooraf.
De snelle kinderen zijn dan al klaar
en hebben vaak al aanwijzingen gekregen
om nog wat meer van de tekening te maken.
Ze mogen ook op de achterkant van het papier verder tekenen.
om nog wat meer van de tekening te maken.
Ze mogen ook op de achterkant van het papier verder tekenen.
De langzame kinderen kunnen altijd nog even doorgaan.
Niet alleen het tekenen maar ook het klassikaal en stil werken
zijn een voorbereiding voor groep 3.
Het is apart om te zien hoe kinderen omgaan met kleur.
Ze willen vaak één specifiek kleur voor een onderdeel van de tekening.
Of ze wachten op het potlood als een ander die kleur net gebruikt.
Of ze lopen naar een ander tafeltje en halen daar het potlood weg.
Of ze grissen het potlood uit iemands handen zonder te vragen!
Of ze grissen het potlood uit iemands handen zonder te vragen!
Het gebruik van kleur luistert blijkbaar heel erg nauw.
De volgorde van inkleuren is blijkbaar ook belangrijk
want de kinderen beginnen niet uit zichzelf
aan een ander stukje van de tekening met een andere kleur.
De volgorde van inkleuren is blijkbaar ook belangrijk
want de kinderen beginnen niet uit zichzelf
aan een ander stukje van de tekening met een andere kleur.
Wat verder opvalt is dat een vlak
niet heel precies ingekleurd hoeft te worden.
Het aangeven van de kleur is vaak al genoeg.
Om het kind meer aandacht en precisie voor zijn werk bij te brengen
ga ik op een gegeven moment wel kijken naar hoe het ingekleurd is
maar dat hangt ook erg af van het kind.
Om het kind meer aandacht en precisie voor zijn werk bij te brengen
ga ik op een gegeven moment wel kijken naar hoe het ingekleurd is
maar dat hangt ook erg af van het kind.
Dave Devries ontdekte dat op het moment
dat een kind zijn tekening weg legt de tekening ook 'af ' is.
Kindertekeningen zijn, volgens hem,
genadeloos eerlijk en feilloos getekend.
genadeloos eerlijk en feilloos getekend.
Er staat niets te veel op.
Wat merkt groep 3 van de tekenlessen bij de kleuters?
In het verleden begon groep 3 rond de herfstvakantie met de schrijflessen.
De afgelopen jaren is groep 3
gelijk aan het begin van het schooljaar begonnen met schrijven.
Dat is een voordeel van 6 weken.
De kinderen pakken het schrijven redelijk snel op.
De resultaten zijn gelijk vrij goed.
Half februari is groep 3 met het laatste schrijfschrift begonnen.
Er is dus ruim de tijd dat schrift door te werken en om dingen te herhalen.
In voorgaande jaren waren de schrijfschriften
net nog niet uit aan het eind van groep 3.
In het verleden begon groep 3 rond de herfstvakantie met de schrijflessen.
De afgelopen jaren is groep 3
gelijk aan het begin van het schooljaar begonnen met schrijven.
Dat is een voordeel van 6 weken.
De kinderen pakken het schrijven redelijk snel op.
De resultaten zijn gelijk vrij goed.
Half februari is groep 3 met het laatste schrijfschrift begonnen.
Er is dus ruim de tijd dat schrift door te werken en om dingen te herhalen.
In voorgaande jaren waren de schrijfschriften
net nog niet uit aan het eind van groep 3.
Het is niet goed in te schatten wat de waarde van de tekenlessen is.
Als er een kind nieuw is in de klas bv door een verhuizing
kunnen we een beetje vergelijken
maar ook dan is het afhankelijk van de ontwikkeling van dat kind.
Door te tekenen trainen we onze hersenen
en ons probleemoplossend vermogen.
Tekeningen zijn puzzeltjes die opgelost moeten worden.
Hoe zet ik op papier wat ik in mijn hoofd heb?
In een tekening is alles mogelijk, want fantasie kent geen grenzen
Op school wordt vaak gezegd:
maak maar een lente of een wintertekening enz.
of de kinderen blijven hartjes tekenen en prinsessen.
Nu worden er bij elk thema tekeningen gemaakt
en worden ze uitgedaagd om andere onderwerpen
te tekenen dan ze uit zichzelf zouden kiezen.
Tekenen is niet alleen een motorische oefening
het is ook een non verbale uitingsvorm.
Het werkt helend en therapeutisch.
Als kinderen het tekenen ontdekken
kunnen ze het thuis en overal toepassen.
Het is gewoon een leuke hobby die niet duur hoeft te zijn
en binnen ieders bereik ligt
en... jong geleerd is oud gedaan.