dinsdag 8 januari 2013

De normale tekenontwikkeling van kinderen





Wat kunnen kindertekeningen ons allemaal vertellen?
Als je kindertekeningen kan 'lezen' 
krijg je als leerkracht  of ouder aanvullende informatie van een kind.
Kennis van de normale tekenontwikkeling van kinderen is belangrijk.


0 tot 2 jaar:
De eerste “tekeningen” ontstaan vaak toevallig:
het zijn de strepen die het kind met zijn lepel door de pap trekt.  
In deze periode krijgt een kind vaak het eerste potlood of krijtje te pakken. 
Het kind krast, smeert en kliedert er op los.
Hij leeft zich lekker uit met kleuren en div. materialen.


2 en 4 jaar:
Vanuit het gekras ontstaan andere krabbels.
Deze krabbels ontstaan in een min of meer vaste volgorde.
 De eerste tekeningen zijn “achteraf”  tekeningen.
Het kind verwerkt de periode van conceptie (grenzeloosheid)
t/m het ontstaan van het zelf, het ik gevoel.
In deze periode ontstaan ook spiraal tekeningen,
het is e periode dat kinderen zich losmaken van hun ouders.
De nee fase, ze worden zich bewust van hun eigen identiteit.


3 en 4 jaar:
Er wordt  een gesloten cirkel getekend:
Het kind is zich bewust van zichzelf én de buitenwereld.
 De eerste aandoenlijke koppoters komen op papier. 

Het kind wordt zich bewust van zijn lichaam.
Hij gaat beseffen dat híj het is die dingen doet!
Van daaruit ontwikkelt zich geleidelijk de mens tekening 


6 jaar:
Dit is misschien wel de leukste periode 

waarin het kind spontaan en onbevangen tekent.

De “sandwich” tekening ontstaat. 
Hemel en aarde begrenzen het blad. 
Het streepje hemel geeft veiligheid, bescherming. 

Het kind laat interacties zien.
In de tekeningen worden hele verhalen verteld 
tussen personen, dieren etc.

Soms zie je meerdere horizonnen. 
Het kind gaat beseffen hoe groot de wereld is.

De tekeningen worden realistischer. 
Het kind tekent baby’s in de buik, pijn in het hoofd, etc. 
Koppoters worden mensen met een romp en ledematen. 


7- 8 jaar 
Kinderen tekenen inmiddels alle details van een menstekening.
Ontbreken er details dan is dit een reden tot nader onderzoek.
Hoe meer details in de tekening hoe verder de intelligentie gevorderd is.  


8 jaar
 Kinderen tekenen wat ze weten.
We zien de zg. röntgentekeningen, 
We zien moeders met een baby in de buik en meubels 
in huiskamers door de muren heen.
Kinderen op die leeftijd kunnen zich voorstellen 
dat er iets is achter de dingen wat ze op dat moment niet kunnen zien.
Ze tekenen wat ze weten en niet wat ze zien.
Fantasie en de werkelijkheid verschijnen harmonisch in één tekening... 

 
7-10 jaar
Kinderen tekenen vaak onderwerpen en stripfiguren van elkaar na.
Ze willen niet opvallen maar ‘mooi ’ tekenen. 
Het kind wil controle houden over een situatie.
Natekenen van elkaar hoort ook bij de fase
waarin kinderen elkaar normen en waarden
en regels leren voor allerlei spelletjes.
Ze leren elkaar kunstjes en ze leren elkaar hoe het hoort.
Het is belangrijk om ergens bij te horen.
Er zijn vaak ingewikkelde regels en afspraken.

Vanaf het 9e jaar is de oogzenuw zover ontwikkeld 
dat het kind veel meer diepte gaat zien.
Er wordt gebruik gemaakt van het “coulisse effect”, 
je kunt ergens voor of achterlangs tekenen.

 
10-12 jaar:
Het kind wil graag werken met wetmatigheden, 
zoals constructief tekenen met passer en liniaal. 
Geometrische vormen worden interessant. 
Het kleuren mengen komt opnieuw in de belangstelling. 
Het kind wordt de baas over de eigen tekening.
Ze kunnen streng oordelen over hun eigen werk. 


8-12 jaar
Kinderen trekken zich terug in de eigen groepen.
Jongens en meisjes spelen apart. 

Jongens gedragen zich stoer en actief.
Ze laten zien dat ze dapper en niet bang zijn.
Ze gaan op ontdekkingstocht en spelen
soms letterlijk met vuur en op verboden plaatsen.
Jongenstekeningen zijn vaak actietekeningen.
De energie en het lawaai spatten er van af.
Mannen gaan samen op avontuur om de wereld te ontdekken
en gevaren te trotseren
 dat wordt hier symbolisch uitgedrukt.

Meisjes tekenen vaak een sociale situatie in en rond het huis,
ze tekenen vaak paarden, poesjes
die ze ook  in het echt verzorgen, borstelen en aaien.
De vrouwelijke opdracht is verzorgen en beschermen.

***

In de puberteit stopt het spontaan tekenen vaak.
Kinderen zijn erg kritisch op hun werk
 'strenge' leerkrachten/ouders die het werk beoordelen versterken dat.
De tekeningen moeten er 'echt' uit zien
en als ze dat niet zijn dan is het kind teleurgesteld.

Een aantal kinderen gaat door met tekenen.
Het zijn vaak diegene die spontaan een andere 'mood' hebben ontdekt.
Het zijn vaak de kinderen die stil en in zichzelf gekeerd werken.
Om goed te leren tekenen is het nodig om anders te leren kijken.
...om in de rechterhersenhelft te komen.
Betty Edwards heeft daar een aantal boeken over geschreven.